"... και έτσι, έκλεισε ο κύκλος"

Είναι πολύ δύσκολο να αναπαραστήσεις μια μάχη, ακόμα κι αν πολέμησες γνήσια και συνειδητά. Κυρίως να περιγράψεις την ψυχολογία των πολεμιστών, το τι σκέφτονταν τούτη ή την άλλη ώρα, λίγο πριν σκοτώσουν, λίγο πριν σκοτωθούν. Πρόκειται για μια γιορτή, ένα παιχνίδι θανάτου που, ώσπου να φας το πρώτο βόλι, δεν καταλαβαίνεις τη σοβαρότητά του. Μετά είναι οι φωνές που σε ενθαρρύνουν και σε προτρέπουν να μη φοβάσαι το φόβο. Η μυρωδιά του ιδρώτα ανακατεμένη με το αίμα και το μπαρούτι· η συντροφικότητα που αναπτύσσεται στον κίνδυνο της μάχης· η έγνοια για τον άλλο, μην πάθει κανένα κακό· ύστερα η νίκη και η ήττα, το αναπόφευκτο αποτέλεσμα. Θα φύγεις κυνηγημένος, με την ουρά στα σκέλια, ή περήφανα όπως πρέπει στους πολεμιστές τους αντρειωμένους. Καμιά φορά δεν πειράζει να τα παρατήσεις, αν ξέρεις ότι ταπείνωσες τον οχτρό μέσα από την ήττα σου. Δηλαδή, η νίκη και η ήττα είναι πολύ δυσδιάκριτες έννοιες· πού σταματά η μία και πού αρχίζει η άλλη είναι δύσκολο να οριστεί, γι αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, χωρίς δισταγμό, νικητής αυτός με τους λιγότερους συμβιβασμούς, ο ανυπότακτος. Ένας παλιός αντάρτης, αποδιωγμένος στο παρελθόν από την Ελλάδα, επιστρέφει στην πατρίδα, τη μόνη που κράτησε στην καρδιά του. Ενώ ταξιδεύει, γεμάτος όνειρα, μυρωδιές οικείες και θύμισες του μπουκώνουν το μυαλό και τη σκέψη. Η προσγείωση, η οποία δεν αργεί να έρθει, είναι απότομη, μες στην παρακμή της σύγχρονης κοινωνίας. Ξεφτισμένα ξενοδοχεία και σκουριασμένοι άνθρωποι τον ωθούν να ανακτήσει τις δυνάμεις του σε μια προσπάθεια επιβίωσης, ζώντας μέσα στην πλάνη ότι τάχα παραμένει νέος. Υπερεκτιμώντας τις δυνατότητές του, αποζητά ένα έπαθλο για να επιβεβαιώσει τον θρίαμβο πάνω στη νεκρή φύση, την άπληστη κοινωνία. Η παλιά εικόνα κι ένας γεροντοέρωτας του προσφέρουν απρόσμενα όλα τα αναγκαία άλλοθι. Η χαρά του θα κρατήσει και πάλι λίγο, καθώς νέοι μηχανισμοί και παλιά φαντάσματα, με καινούριες στολές, τον καταδιώκουν κατά πόδας. Ο περιπλανημένος γέροντας, με τη βοήθεια της αρρωστημένης πια φαντασίας, αναβρίσκει τους παλιούς του συντρόφους και μεθά με τους ήχους της νίκης, που, αλίμονο, ποτέ δεν ήρθε. Εκεί που όλα φαίνονται να έχουν χαθεί, βρίσκει στερνό αποκούμπι στη φιλία ενός απρόσμενου ήρωα. Κι αν η υπόθεση χάθηκε, μένει τούτη η ομορφιά να τη φωτίζει.