Επισφαλής εργασία, "γυναικεία εργασία"

Η εργασία του καθαρισμού, κοινωνικά απαξιωμένη και αποξενωμένη ως κατεξοχήν γυναικεία και μεταναστευτική εργασία, είναι το «προνομιακό» πεδίο της άτυπης και επισφαλούς μισθωτής εργασίας και όλων των διακριτικών της γνωρισμάτων: της σκληρής εκμετάλλευσης, της καταπάτησης της εργατικής νομοθεσίας και των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, των εξευτελιστικών και συχνά πλασματικών αμοιβών, των αυθαίρετων εργοδοτικών πρακτικών. Η δολοφονική επίθεση εναντίον της Κωνσταντίνας Κούνεβα έφερε στην επιφάνεια καίρια ζητήματα ενός νέου εργασιακού καθεστώτος που το κυριότερο χαρακτηριστικό του είναι η επισφάλεια. Ήρθε να υπενθυμίσει ότι οι ζωές των εργαζομένων στον κοινωνικά απαξιωμένο χώρο του καθαρισμού, και ειδικότερα στο χώρο του καθαρισμού με σχέση εργολαβίας, είναι αναλώσιμες. Τα κείμενα της συλλογής διερευνούν τις ιστορικές καταβολές αλλά και τις σύγχρονες πολιτικές που ορίζουν ορισμένες μορφές απασχόλησης ως μη εργασία και αποκλείουν κατηγορίες εργαζομένων από κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα. Αναλύει τις νέες –ή όχι και τόσο νέες– μορφές βίαιης πειθάρχησης της εργασίας και των «ανυπάκουων» εργαζομένων, ιδιαίτερα του «ατίθασου» γυναικείου σώματος. Όλα αυτά τίθενται στο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο των ειδικών χαρακτηριστικών της εργασίας του καθαρισμού είτε με σχέση εργολαβίας στο δημόσιο τομέα είτε με όρους ιδιοκτησίας στον οικιακό χώρο. Η κοινωνική επαγρύπνηση και η συλλογική δράση είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την απόδοση δικαιοσύνης και τη ριζοσπαστικοποίηση της δυναμικής των δικαιωμάτων. Η έκδοση αποτελεί και μια διαμαρτυρία απέναντι σε τούτη την ιδιότυπη λογοκρισία: στη συστηματική απάλειψη από το δημόσιο λόγο του γεγονότος της επίθεσης, και των συνθηκών που την παρήγαγαν και την επέτρεψαν.