Μάουζερ & Ο Οράτιος

Τα δύο θεατρικά του Xάινερ Μύλλερ που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο ("Ο Οράτιος" και "Μάουζερ") κατατάσσουν τον δημιουργό τους τόσο στη μεγάλη παράδοση της τραγωδίας όσο και στην παράδοση του μπρεχτικού διδακτικού έργου. Ο Μύλλερ δεν αποβλέπει σε μια προπαγάνδιση συγκεκριμένων ιδεών, στη διακήρυξη επαναστατικών ή άλλων πεποιθήσεων, αλλά εκφράζει έναν βαθύ και επώδυνο προβληματισμό γύρω από τις πολιτικές έννοιες και πρακτικές. Τα δύο έργα διατυπώνουν την εμπειρία μιας συλλογικής ανικανότητας, μιας αδυναμίας που εκδηλώνεται στο εσωτερικό της επαναστατικής θεωρίας και πράξης. Σε καθένα από τα δύο έργα, το θεατρικό εγχείρημα περιστρέφεται γύρω από ένα παράδοξο: γύρω από την απαιτούμενη όσο και αδύνατη γλώσσα, αυτή που θα όφειλε να μιλήσει για τις τρομακτικές στιγμές της ιστορίας ("Ο Οράτιος")· γύρω από το Εγώ, το όποιο καλείται να διατηρήσει το ρόλο του ως εργαλείο μιας επιβεβλημένης ύπερ-λογικής (του επαναστατικού πολέμου), ενώ είναι παράλληλα ο φορέας μιας υποκειμενικής συνείδησης ("Μάουζερ"). Στον Οράτιο πρόκειται για το ανέφικτο μιας σωστής γλώσσας, για την ευθραυστότητα κάθε ετυμηγορίας, ενώ στον Μάουζερ πρόκειται για την κατά βάθος ανέφικτη απαίτηση προς το Εγώ να αποδεχτεί την ίδια του την εξάλειψη, ενώ ταυτόχρονα θά διεκδικήσει τη διαφοροποίησή του, μια εδραίωσή του ως άτομο. Γραμμένο το 1968, το έργο "Ο Οράτιος" αποτελεί, όπως είχε επανειλημμένα εξηγήσει ο Μύλλερ, τη δική του "αντίδραση στην Πράγα του 1968, ένα σχόλιο για την Πράγα". Τεράστιο ενδιαφέρον έχει η θεατρική μοίρα του Μάουζερ. Πρόκειται για το μοναδικό κείμενο του Μύλλερ, η έκδοση και η διάδοση του οποίου είχε απαγορευτεί γραπτως και επισήμως στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Αν και το έργο είχε κριθεί αντεπαναστατικό, ο ίδιος ο Μύλλερ -άγνωστο με πόση δόση ειρωνείας- θεωρούσε ειδικά τον Μάουζερ ως διδακτικό έργο κατάλληλο για τις ανάγκες των σπουδαστών στην Ανώτατη Σχολή του Κόμματος.