Ο Σπινόζα της Οδού Αγοράς

Όλη τη διάρκεια της χρονιάς, το παζάρι είναι ένας απέραντος λασπότοπος, για τον απλούστατο λόγο ότι οι νοικοκυρές πηγαίνουν και πετούν εκεί τα απόνερά τους. Τα σπίτια δεν στέκουν ίσια, έχουν σχεδόν βουλιάξει, κάτω από τις πρόχειρα μερεμετισμένες στέγες τους. Τα παράθυρα είναι φραγμένα με παλιόπανα και πετσιά από γελαδόφουσκες. Στα φτωχόσπιτα, το δάπεδο είναι από χώμα, και δεν υπάρχει ούτε καμινάδα. Ο καπνός της σόμπας βγαίνει από μια τρύπα της σκεπής. Οι γυναίκες παντρεύονται στα δεκατέσσερα ή στα δεκαπέντε τους και οι απανωτές γέννες τις γερνάνε πρόωρα. Στο Κρέσεφ, οι τσαγκάρηδες, καθιστοί μπρος στο μικρό τεζάχι τους, επιδιορθώνουν μονάχα παλιοπάπουτσα. Οι ράφτες δεν έχουν άλλη δυνατότητα από το να μεταποιούν παλιές γούνες, για πολλοστή φορά. Οι τεχνίτες που φτιάχνουν τις βούρτσες ισιώνουν τις γουρουνότριχες με ένα χτένι, ψάλλοντας παράφωνα ύμνους ή τραγουδώντας στροφές από γαμήλια τραγούδια.

Ο νομπελίστας Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ αποτυπώνει τη ζωή και τα ήθη μιας κλειστής κοινότητας. Περιγράφει καταστάσεις και ανθρώπινους χαρακτήρες με ιδιαίτερα έντονα χρώματα και εξίσου ενδιαφέρουσες αποχρώσεις. Στο έργο του αναπολεί τον χαμένο κόσμο του πολωνικού εβραϊσμού. Κυρίως όμως τον απασχολεί το ζήτημα της συνάντησης με έναν κόσμο που αλλάζει. Έτσι. χάρη στη μοναδική μαγεία της πένας του, καταφέρνει να προσδώσει στους ήρωες του οικουμενική διάσταση. Ένας σύγχρονος μεγάλος κλασικός.

_