Η καταγωγή των ειδών

Αναμφισβήτητα, "Η καταγωγή των ειδών" του Κάρολου Δαρβίνου είναι το πιο σημαντικό βιβλίο του 19ου αιώνα. Είναι όμως και ασυνήθιστο: ένα ευανάγνωστο δοκίμιο. Με την έκδοσή του το 1859 αναγνωρίστηκε αμέσως, τόσο από τους υποστηρικτές του όσο και από τους επικριτές του, ως ένα έργο υψίστης σπουδαιότητας. Η θεωρία του Δαρβίνου για την εξέλιξη μέσω της φυσικής επιλογής προκάλεσε και προκαλεί ακόμα και σήμερα την έντονη αντίδραση όσων ασπάζονται την κυριολεκτική αλήθεια της Γενέσεως. Είναι όμως μοναδική γιατί εξηγεί, με την πλήρη έννοια της λέξεως, την ύπαρξη, τη μορφή, την ποικιλία, την πολυπλοκότητα και την κομψότητα όλων των έμβιων όντων, όχι μονάχα σε αυτό τον πλανήτη, αλλά πιθανότατα οπουδήποτε στο σύμπαν μπορεί να υπάρχει οργανωμένη πολυπλοκότητα. Αλλά για ό,τι αφορά τον υλικό κόσμο, μπορούμε τουλάχιστον να πούμε αυτό: πως είμαστε σε θέση ν αντιληφθούμε ότι τα γεγονότα συντελούνται όχι με μεμονωμένες επεμβάσεις μιας "Θείας Δύναμης", που δρα ξεχωριστά στην κάθε ιδιαίτερη περίπτωση, αλλά με την καθιέρωση από αυτήν γενικών νόμων. Whewell, Bridgewater Treatise