Καιρός για επανάσταση

"Μεταξύ μοντέρνου και μεταμοντέρνου, πολλά, πάρα πολλά έχουν αλλάξει. Κατά πρώτο, άλλαξαν οι σχέσεις παραγωγής, γιατί η εργατική δύναμη μεταμορφώθηκε. Κατά δεύτερο, θριαμβεύοντας επί των σοσιαλιστικών αντιπάλων και ανταγωνιστών, το καπιταλιστικό καθεστώς έγινε ολοκληρωτικό και, ασφαλώς, αγριότερο. Για έναν και μόνο λόγο: δεν υποχρεώνει πια μόνο τα εργοστάσιά του να παράγουν, αλλά αναγκάζει ολόκληρη την κοινωνία να εργάζεται για τον πλουτισμό του? δεν εκμεταλλεύεται πια μόνο τους εργάτες, αλλά όλους τους πολίτες...

Και τότε πώς μπορεί να διαμορφωθεί μια επαναστατική υποκειμενικότητα μέσα στο πλήθος των παραγωγών; Πώς μπορεί αυτό το πλήθος να αποφασίσει να αντισταθεί και να εξεγερθεί; Πώς μπορεί να αναπτύξει μια στρατηγική επανιδιοποίησης; Να διεξαγάγει έναν αγώνα για την αυτοδιεύθυνση του εαυτού του; Στο βιοπολιτικό μεταμοντέρνο, σε αυτή τη φάση μετασχηματισμού και παραγωγικού εμπλουτισμού της εργατικής δύναμης, αλλά -από την άλλη πλευρά- και καπιταλιστικής εκμετάλλευσης ολόκληρης της κοινωνίας, εμείς προτάσσουμε λοιπόν αυτά τα ερωτήματα. Όσο για την απάντηση, δεν την έχω βέβαια. Αλλά ίσως να έβαλα ένα λιθαράκι για να ξαναχτιστεί η ελπίδα".

Α.Ν.

Υπάρχει ακόμη θέση για αντίσταση σε μια κοινωνία ολότελα ενσωματωμένη στον καπιταλισμό; Το ερώτημα ποτέ δεν ήταν πιο κρίσιμο και η απάντησή του περνάει δίχως άλλο από τη διορατική και παθιασμένη προσέγγιση του Αντόνιο Νέγκρι.

Ο Νέγκρι έγραψε τα δύο δοκίμια που απαρτίζουν αυτό τον τόμο στις φυλακές όπου κλείστηκε σε δύο διαφορετικές περιόδους της ζωής του, με κατηγορίες για σύσταση οργάνωσης και εξέγερση κατά του κράτους και ανάμειξη σε ακροαριστερές ομάδες και πολιτικές δολοφονίες. Αν και τα κείμενα απέχουν δύο δεκαετίες μεταξύ τους, διαπνέονται από τα ίδια ερωτήματα γύρω από τη φιλοσοφία του χρόνου και της επανάστασης. Το πρώτο ψηλαφεί τις γραμμές θραύσης που φέρνουν την καπιταλιστική κοινωνία σε διαρκή κρίση. Το δεύτερο, γραμμένο αμέσως μετά την Αυτοκρατορία, την παγκόσμια επιτυχία του Νέγκρι μαζί με τον Μάικλ Χαρντ, αναπτύσσει τις δύο έννοιες-κλειδιά της αυτοκρατορίας και του πλήθους.