Γνώση, άγνοια, μυστήριο

"Όποιος αυξάνει τη γνώση του, αυξάνει την άγνοιά του", έλεγε ο Friedrich Schiegel. "Ζω ολοένα και περισσότερο με τη συνειδητοποίηση και την αίσθηση της παρουσίας του αγνώστου μέσα στο γνωστό, του αινίγματος μέσα στο τετριμμένο, του μυστηρίου σε κάθε πράγμα και, κυρίως, των προόδων μιας νέας άγνοιας σε κάθε πρόοδο της γνώσης", μας λέει ο Εντγκάρ Μορέν. Επιχείρησε λοιπόν εδώ μια αναγνωριστική περιπολία στα νέα εδάφη της γνώσης, όπου αποκαλύπτεται η αδιαχώριστη τριάδα: γνώση, άγνοια, μυστήριο. Κατά τη γνώμη του, το μυστήριο ουδόλως υποβαθμίζει τη γνώση που μας οδηγεί σ αυτό. Μας επιτρέπει να συνειδητοποιήσουμε τις απόκρυφες δυνάμεις που μας καθορίζουν και μας κατέχουν, σαν εξωτερικοί και εσωτερικοί Δαίμονες. Πάνω απ όλα, όμως, τονώνει και ενισχύει την ποιητική αίσθηση της ύπαρξης. Ο Εντγκάρ Μορέν, στοχαστής διεπιστημονικός και απείθαρχος, είναι επίτιμος διδάκτωρ είκοσι τεσσάρων πανεπιστημίων ανά την υφήλιο.