Έλληνες τσιγγάνοι περιθωριακοί και οικογενειάρχες

Η αναγωγή των κοινωνικών χαρακτηριστικών των σημερινών Τσιγγάνων σε μια υποθετική μακρινή γεωγραφική προέλευση, σε μια "οικουμενική τσιγγάνικη φύση", σε μια ιδιαίτερη βιολογική ή πολιτισμική "ουσία" που επίμονα αναπαράγει τον εαυτό της επί αιώνες, εξαφανίζει την πραγματική τους ιστορία, την κοινωνική τους ταυτότητα και την όποια δυνατότητα σύνδεσής τους με την κοινωνία στην οποία ζουν. Τους μεταμορφώνει ερήμην τους σε αλλόκοτα πλάσματα-συμπαθητικά ή αποτρόπαια κατά το δοκούν- που αιωρούνται πέραν του χρόνου, του χώρου και των άλλων ανθρώπων. Αυτή η μεταμφίεση των Τσιγγάνων, που σήμερα μάλιστα συντονίζεται με τον συρμό της πολυπολιτισμικότητας, υποθηκεύει επικίνδυνα το δικό τους μέλλον, αλλά δεν αφορά μόνο αυτούς. Ιστορικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και άλλα στοιχεία παραποιούνται ή αποσιωπούνται προκειμένου να κατασκευαστεί το εξωτικό στερεότυπο του Τσιγγάνου. Και αυτές οι διαστρεβλώσεις αναφέρονται εντέλει στις ιστορικές διαδικασίες διαμόρφωσης της κοινωνίας, αλλά και στους μηχανισμούς περιθωριοποίησης ή αποκλεισμού ορισμένων κοινωνικών ομάδων όπως οι Τσιγγάνοι. Η μελέτη αυτή αναφέρεται αφενός στην πραγματικότητα των Ελλήνων τσιγγάνων και την ιστορικότητά της, αφετέρου στον κάθε είδους δημόσιο λόγο και μηχανισμό που τους καθιστά εξωτικούς ή περιθωριακούς. Χρησιμοποιεί ποικίλα πραγματολογικά δεδομένα, με κύριο νήμα τις καθημερινές πρακτικές τους, ενσωματώνοντας κριτικά τον λόγο των ίδιων των Τσιγγάνων (διατυπωμένο σε συνεντεύξεις βιογραφικού τύπου) για τον εαυτό τους και τη θέση τους στην κοινωνία.