Φτωχέ φονιά

Με τον "Φτωχό φονιά" ο Τσέχος Πάβελ Κόχουτ πέτυχε δυο βασικά κατορθώματα. Πρώτα, έκανε μια αριστοτεχνική θεατρική διασκευή του άριστου διηγήματος "Ο τρελός" του Λεονίντ Αντρέγιεβ (1871-1919), όπου εξετάζεται με εξαίρετη διεισδυτικότητα το πρόβλημα της ψυχοθεραπείας και της λογικής, και δεύτερο, διατύπωσε μια διαμαρτυρία εναντίον του ψυχικού πόνου που αλλοτριώνει τον άνθρωπο από τη συμμέθεξή του στον κοινωνικό του περίγυρο. Αυτή την ευπάθεια την παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα στο έργο, όπου ο ανυπόφορος διχασμός ανάμεσα στην επιθυμία και την εκπλήρωσή της κάνει έναν άτυχο ερωτευμένο "τρελό". […] Πίσω από την καθαυτό παράσταση βρίσκεται μια άλλη παράσταση (εκείνη του Αμλετ, ήρωα κατεξοχήν ψυχικά διχασμένου και "τρελού"). Αυτό κάνει να παρουσιάζονται μέσα στο έργο και μια σειρά από υπαινικτικές υποσημειώσεις εναντίον μιας κοινωνίας που επειδή είναι, όπως λέει ο Λακάν, παρανοϊκόγονη μας κάνει όλους παρανοϊκούς. Αλλά και το έργο γράφτηκε σε μιαν εποχή όπου η παράνοια έδινε και έπαιρνε, τόσο στην Τσεχοσλοβακία όσο και στην Ελλάδα. Ο προειδοποιημένος θεατής, μπορεί, αν θέλει, να βγάλει τα συμπεράσματά του. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα του Θ. Δ. Φραγκόπουλου)