Πώς να μιλάμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει

Πόσοι από τους σημερινούς καλλιεργημένους αναγνώστες έχουν διαβάσει τα αριστουργήματα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας; Πόσοι έχουν διαβάσει ενδελεχώς το "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" του Προυστ ή έχουν ολοκληρώσει τον "Οδυσσέα" του Τζόυς; Πόσοι καθηγητές ιταλικής, αγγλικής ή αρχαίας ελληνικής φιλολογίας έχουν διαβάσει από την αρχή ως το τέλος τα κλασικά έργα που διδάσκουν στους φοιτητές τους. όπως την "Κόλαση" του Δάντη, τον "Απολεσθέντα παράδεισο" του Μίλτον ή την "Ιλιάδα" του Ομήρου; Ελάχιστοι, διατείνεται ο Pierre Bayard μολονότι μπορούν θαυμάσια, όπως και ο ίδιος, να μιλούν γι' αυτά, διατυπώνοντας μάλιστα ενδιαφέρουσες απόψεις για τη μορφή και το περιεχόμενο τους.

Η μη ανάγνωση των "κλασικών" κειμένων που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να έχουμε διαβάσει προσκρούει σε μια σειρά από εσωτερικευμένους περιορισμούς -αυτός που δεν τα έχει διαβάσει θεωρείται αυτόματα αγράμματος και ανυπόληπτος-, οι οποίοι οδηγούν, ισχυρίζεται ο Bayard, σε μια συλλογική υποκρισία αναφορικά με τα βιβλία που έχουμε διαβάσει.

Αναλύοντας με μεγάλη πειστικότητα περιστάσεις στις οποίες είμαστε αναγκασμένοι να μιλάμε για βιβλία που δεν έχουμε διαβάσει, ο Γάλλος συγγραφέας, αντλώντας από την προσωπική του εμπειρία, μας προσφέρει μια σειρά από συμβουλές που μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε δραστικά αυτό το πρόβλημα "επικοινωνίας" και να στοχαστούμε με μεγαλύτερη διαύγεια και ειλικρίνεια γύρω από τη δραστηριότητα της ανάγνωσης και τη σημασία της. Τελικά, αξία δεν έχει μόνο το βιβλίο, αλλά και ο πολιτισμικός του αντίκτυπος, το ειδικό βάρος που έχει στο πλαίσιο της κουλτούρας της εποχής του. Μπορεί να μην έχουμε διαβάσει όλα τα βιβλία για τα οποία μιλάμε, γνωρίζουμε όμως ότι χωρίς αυτά θα ήμασταν φτωχότεροι· επομένως, έστω και με αυτόν τον τρόπο τους παραχωρούμε εξέχουσα θέση στη ζωή μας.

Το βιβλίο αρθρώνεται στις ενότητες:

Α. Τρόποι μη ανάγνωσης
- Τα βιβλία που δεν γνωρίζουμε
- Τα βιβλία που έχουμε διαβάσει αποσπασματικά
- Τα βιβλία που έχουμε ακουστά
- Τα βιβλία που έχουμε ξεχάσει
Β. Περιστάσεις λόγου
- Στις κοσμικές συγκεντρώσεις
- Μπροστά σ' έναν καθηγητή
- Μπροστά στον συγγραφέα
- Με την εκλεκτή της καρδιάς μας
Γ. Προτεινόμενες συμπεριφορές
- Να μη νιώθουμε ντροπή
- Να επιβάλλουμε τις ιδέες μας
- Να επινοούμε βιβλία
- Να μιλούμε για τον εαυτό μας