Η κατάρρευση της αυτοκρατορίας

«Τα πιο προικισμένα μυαλά του Βυζαντίου με λύπη παρατηρούσαν την βαθμιαία καταστροφή της αυτοκρατορίας, αλλά κανείς πια δεν άκουγε την φωνή τους. Μεγάλος κρατικός παράγοντας, ο Θεόδωρος Μετοχίτης δεν έβλεπε κανένα τρόπο να σωθεί το Βυζάντιο και θρηνούσε το περασμένο μεγαλείο των Ρωμαίων και την χαμένη ευημερία τους. Θρηνούσε την αυτοκρατορία που "Βασανιζόμενη νόσοις, εύκολη λεία κάθε εχθρικής επιβολής των γειτόνων, είναι θύμα ανυπεράσπιστο της τύχης και της μοίρας". Η νέα συμφωνία Ένωσης με την Ρώμη, που με απεγνωσμένη πλέον ελπίδα για βοήθεια εκ μέρους της Δύσης υπογράφηκε στη Φλωρεντία, δεν άλλαζε τίποτα πια. Ενώ για τους Βυζαντινούς ήταν ένα χτύπημα τεράστιας ισχύος. Τώρα όχι μοναχά ο φιλόχριστος Βασιλεύς, αλλά και ο Πατριάρχης συμμερίζονταν την Λατινική ομολογία. Όμως παρά την προδοσία ορισμένων Ιεραρχών, η ορθόδοξη Εκκλησία άντεξε. "Ουδείς εξ απάντων κατένευσεν εις την ένωσην" μας πληροφορεί Βυζαντινός ιστορικός.» Τ. Σ.