Στιγμές

"Δεν μ' αρέσουν οι αυτοβιογραφίες. Γι' αυτές, όπως και για τα ημερολόγια, ισχύει εκείνο που έγραψε ο ποιητής Γιάννης Δάλλας στο έξοχο βιβλιαράκι του "Χρονοδείκτες": "Τα περισσότερα απολογίες αζήτητες και άλλα νάρκισσοι: φριχτά επιμύθια, πληχτική διανόηση - τα γνωστά και τα δηλωμένα". Έτσι, διάλεξα μερικά επεισόδια από την μακρά πολιτική μου ζωή μέσα από τα οποία παρουσιάζονται συνθήκες και άνθρωποι, σ' ένα τοπίο που δεν ήταν πάντα το χειρότερο δυνατό, που διαβάζοντάς τα χαμογελώ. όπως ελπίζω να χαμογελάσεις και συ, αναγνώστη", γράφει ο Λεωνίδας Κύρκος στην πρώτη σελίδα των "Στιγμών".

Και ο αναγνώστης, πράγματι, χαμογελά, άλλοτε ανάλαφρα κι άλλοτε πικρά, καθώς οι μικρές, θραυσματικές σχεδόν, ιστορίες του βιβλίου συμπυκνώνουν στιγμές μοναδικής ζωντάνιας, στιγμές όχι πομπώδεις αλλά αληθινές: στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης, στα κελιά των μελλοθανάτων του Εμφυλίου, στην "κόκκινη Κίνα" του Μάο το 1959, στα βουλευτικά έδρανα από το 1961 ως το 1967, στις φυλακές της Χούντας, παρέα με τα "Επιφάνια" του Μίκη Θεοδωράκη και τον Φιντέλιο του Μπετόβεν. Και μετά, στα χρόνια της μεταπολίτευσης: οι απόηχοι της διάσπασης, το σεμινάριο για τον ευρωκομμουνισμό στο Wilton Park με τους Βρετανούς τζέντλεμεν να τραγουδάνε ενθουσιωδώς τη Διεθνή, η ιστορική ομιλία του στη Βουλή για τη δολοφονία των Κουμή - Κανελλοπούλου κατά την πορεία του Πολυτεχνείου το 1980, η γνωριμία με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και τον Χαρίλαο Φλωράκη, η άνοδος και η πτώση του ενιαίου Συνασπισμού.

Με χαμηλή φωνή, ο Λεωνίδας Κύρκος καταθέτει τη μαρτυρία του. Και μέσα από τις απλές, καθημερινές ιστορίες του, που συμπυκνώνουν όμως πολλές άλλες, χωρίς καλά καλά να το αντιληφθούμε, κοιτώντας ξανά αυτά τα στιγμιότυπα του ελληνικού αριστερού κινήματος κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μαθαίνουμε πολλά και σκεφτόμαστε άλλα τόσα· χαμογελώντας.