Ο θάνατος του Σωκράτη

Υπήρξαν ήρωες και ηρωικοί θάνατοι και πριν και μετά τον Σωκράτη, ο δικός του θάνατος όμως δεν έμοιαζε σε τίποτα με εκείνους των άλλων. Δε σκοτώθηκε από δόρυ ή ξίφος στη μάχη, αλλά πέθανε πίνοντας ένα ποτήρι δηλητήριο, καταδικασμένος σε θάνατο ως εγκληματίας...

Το 399 π.Χ. δικαστήριο της δημοκρατικής Αθήνας δίκασε τον Σωκράτη για ασέβεια και διαφθορά των νέων και τον καταδίκασε σε θάνατο. Γιατί οι αρχαίοι Αθηναίοι θανάτωσαν τον πιο σημαντικό στοχαστή τους; Μπορεί η δική μας κοινωνία να διασφαλίσει την ελευθερία της σκέψης και του λόγου καλύτερα από την Αθήνα, την οποία επικαλείται ωε πρότυπο; Πρέπει να θαυμάζουμε τον Σωκράτη; Ή είχαν δίκιο οι Αθηναίοι που τον σκότωσαν; Ο θάνατος του Σωκράτη είναι για τους αιώνες που ακολούθησαν γεγονός με τεράστια σημασία για τον άνθρωπο και διαμορφώνει ως σήμερα τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε έννοιες όπως ηρωισμός και υστεροφημία, θρησκεία και οικογενειακή ζωή, ατομική ελευθερία και κρατική εξουσία, διανόηση και καθημερινή ζωή. Κι αυτές οι έννοιες αποτελούν τη βάση του δυτικού πολιτισμού.

Λαμβάνοντας υπόψη τις αναφορές συγχρόνων του (του Αριστοφάνη, του Ξενοφώντα και φυσικά του Πλάτωνα) η Emily Wilson προσεγγίζει τον θάνατο του φιλοσόφου και ως ιστορικό γεγονός και ως πεδίο αντιπαράθεσης πολιτισμικών αξιών.

Εξετάζει με ποιον τρόπο ο θάνατος του Σωκράτη, και ιδίως η αντίληψη ότι ήταν σε θέσει να τον ελέγξει, σφράγισε τη ζωή του περισσότερο και από τις πράξεις, τις πεποιθήσεις ή την προσωπικότητα του.

Μελετά επίσης λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα, καθώς και έργα τέχνης (των Κικέρωνα, Εράσμου, Μίλτον, Βολταίρου, Χέγκελ, Μπρεχτ κ.ά.) που με αφορμή τον θάνατο του Σωκράτη έθεσαν θέματα σχετικά με την εξουσία, την πολιτική, τη θρησκεία, τον ρόλο του νου και το νόημα της ζωής.