Γκιόστρα

Πότε αρχίζει η νεοελληνική λογοτεχνία; Ήταν ανύπαρκτη η πεζογραφία στα Επτάνησα τον 19ο αιώνα; Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται χυδαίος στη λογοτεχνία ο βιογραφισμός; Είναι αλήθεια ότι η γενιά του 30 ήθελε να αφανίσει τον Καρυωτάκη; Είναι κριτική η κριτική από μνήμης; Είναι φιλολογία η "Νεοελληνική Φιλολογία της Αμερικής"; Μπορεί κανείς να μιλήσει επί της ουσίας για τις Ωδές του Κάλβου, αν δεν γνωρίζει το ιταλικό ποιητικό του έργο;
Στα ερωτήματα αυτά απαντούν τα δεκατρία κείμενα κριτικού αντιλόγου που συνθέτουν τη Γκιόστρα (=κονταροχτύπημα στη γλώσσα του Κορνάρου). Το ότι η ένταση τους υπερβαίνει την ηπιότητα ενός κριτικού διαλόγου είναι αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο διαχειρίστηκαν τη διαφωνία οι διαμαχόμενοι. Η ηπιότητα στις κριτικές συζητήσεις είναι αρετή, όμως όχι πάντοτε. Σε αρκετές περιπτώσεις αντί να διευκολύνει εμποδίζει την κριτική μελέτη των θεμάτων.
Η Μικρή Αρκτος παρουσιάζει στη σειρά δοκιμίων της, το νέο βιβλίο του Νάσου Βαγενά Γκιόστρα, ένα ανθολόγιο κειμένων κριτικού αντιλόγου τα οποία γράφτηκαν μέσα στην τελευταία δεκαετία, με πρόθεση να επισημάνουν την ανάγκη για μια προσεκτικότερη μελέτη των θεμάτων τα οποία πραγματεύονται. Παρόλα αυτά, παραμένουν κείμενα -πέραν της έντασής τους- σημαντικά στην ανάδειξη θεματικών και θεμάτων που απασχολούν την τελευταία δεκαετία τον κριτικό λόγο αλλά και τους αναγνώστες της ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας.