Προς μια κοινωνία της λιτής αφθονίας

Ορισμένοι ορκίζονται στο όνομά της τη στιγμή που κάποιοι προσβάλλονται και μόνο στο άκουσμά της. Ποιο είναι άραγε το ακριβές περιεχόμενο της αποανάπτυξης, μια και δεν φαίνεται να είναι το ίδιο και για τους μεν και για τους δε; Το σημαντικότερο όμως είναι ότι γύρω από αυτή την έννοια έχουν προκύψει πολλές διαμάχες και παρανοήσεις. Μάλιστα, πολλοί είναι οι αντίπαλοι αυτής της ιδέας οι οποίοι χρησιμοποιούν -λιγότερο ή περισσότερο- κακόπιστα επιχειρήματα.

Οι επικρίσεις κάνουν την εμφάνισή τους τόσο από τα δεξιά, όσο και από τα αριστερά: Χωρίς την οικονομική μεγέθυνση, πώς είναι δυνατόν να εξαλείψουμε την εξαθλίωση στις χώρες μας; Τι νόημα μπορεί να έχει η αποανάπτυξη για τις χώρες του Νότου; Και ποιος θα υποστηρίξει παρόμοιο εγχείρημα; Οι εργάτες; Η μεσαία τάξη; Μήπως θα ήταν καλύτερα να περιοριστεί η οικονομική μεγέθυνση στην παραγωγή υπηρεσιών ή στην παραγωγή εμπορευματοποιημένης αξίας;

Ο Σερζ Λατούς καταγράφει όλα αυτά τα ερωτήματα -στα οποία περιλαμβάνονται γνήσιες ανησυχίες και λανθασμένες ιδέες που κυκλοφορούν γύρω μας- για να τους δώσει ακριβείς και τεκμηριωμένες απαντήσεις οι οποίες βάζουν τέλος στις φαντασμαγορικές ανησυχίες που περιβάλλουν αυτή την έννοια.

Όχι, η αποανάπτυξη δεν είναι συνώνυμη της μηδενικής οικονομικής μεγέθυνσης, ούτε και τεχνοφοβική. Δεν πρόκειται για ένα αντινεωτερικό πρόγραμμα που θα μας γυρίσει πίσω στη ζωή των σπηλαίων, ούτε για πρόγραμμα που επιδιώκει να παλινορθώσει μια πατριαρχική τάξη πραγμάτων που επικεντρώνεται στον κοινοτισμό, ούτε και για ένα εργαλείο που θα μας μετατρέψει όλους σε άνεργους.

Εάν έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε έναν διαφορετικό ορισμό για την αποανάπτυξη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Σερζ Λατούς μάς μιλάει για την κοινωνία της λιτής αφθονίας: αυτή είναι η οικονομική και η πολιτική μετάβαση που μας προτείνει.