Θέματα Βιοηθικής

Οι αλματώδεις εξελίξεις στις βιοεπιστήμες και τη βιοτεχνολογία διευρύνουν τις γνώσεις μας και τις ικανότητες χειραγώγησης της ανθρώπινης και μη ανθρώπινης ζωής με τρόπους πρωτόγνωρους, οι οποίοι ενεργοποιούν ένα τεράστιο δυναμικό ευκαιριών. Προκύπτουν όμως μεγάλες προκλήσεις για την προσωπική και τη συλλογική ζωή, καθώς και τη σχέση των ανθρώπων με το φυσικό περιβάλλον. Από την εξωσωματική γονιμοποίηση, τον προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο, τον δανεισμό μήτρας και τη μεταθανάτια γονιμοποίηση, τις μεταμοσχεύσεις και την καθυστέρηση της γήρανσης, μέχρι τη συλλογή και χρήση γενετικών πληροφοριών -όχι μόνο για ιατρικούς σκοπούς αλλά και κατά την απονομή του δικαίου ή την ενδεχόμενη χρήση τους από τρίτους- και τις γενετικές παρεμβάσεις με στόχο την "τελειοποίηση" του ανθρώπου, εν γένει τη γενετική τροποποίηση οργανισμών, εγείρονται κρίσιμοι ηθικοί προβληματισμοί. Υπάρχουν ηθικά όρια στη χειραγώγηση βιολογικών διαδικασιών για την επίτευξη προσχεδιασμένων αποτελεσμάτων; Ποιες οι δυνητικές επιπτώσεις σε σχέση με τις θεμελιώδεις αρχές της κοινωνικής μας συμβίωσης, την αξιοπρέπεια, τις προσωπικές ελευθερίες και τα δικαιώματα του ανθρώπου; Ποιοι οι κίνδυνοι κατάχρησης, αλλά και της οικονομικής και πολιτικής εκμετάλλευσης των ευρημάτων των βιοεπιστημών, και πώς μπορεί αυτοί να αποτρέπονται; Η κοινωνική ένταξη των βιοεπιστημονικών επιτευγμάτων αποκτά βαρύνουσα κοινωνικοπολιτική σημασία, καθώς η αξιοποίησή τους συνδέεται με ζητήματα οργάνωσης της ζωής σε μια δημοκρατική πολιτεία.
Ο παρών τόμος -καρπός της συνεργασίας ενός δικτύου επιστημόνων από διαφορετικούς κλάδους στο πλαίσιο του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών "Βιοηθική" του Πανεπιστημίου Κρήτης- επιχειρεί να ανταποκριθεί στους παραπάνω προβληματισμούς, που συγκροτούν το διεπιστημονικό πεδίο της βιοηθικής. Μέσα από την πραγμάτευση ενός ευρέος φάσματος προβλημάτων σε βασικούς τομείς της θεματολογίας της βιοηθικής, επιδιώκει να συμβάλει στην εμβάθυνση της προβληματικής της, να διευρύνει τη δημόσια κατανόηση των συγχρόνων βιοεπιστημονικών επιτευγμάτων και να ενισχύσει το αίτημα της έλλογης αξιοποίησής τους για την ατομική και τη συλλογική ζωή.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΒΙΟΗΘΙΚΗ:  ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ  ΘΕΜΕΛΙΑ ΚΑΙ  ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ  ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ

ΜΥΡΤΩ  ΔΡΑΓΩΝΑ-ΜΟΝΑΧΟΥ: Βιοηθική και φιλοσοφία

MΑΝΩΛΗΣ  ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ: 20ός και 21ος αιώνας: Σηµαντικοί σταθµοί στην πορεία της ιατρικής ηθικής

Τ. Κ.  ΒΙΔΑΛΗΣ: Η βιοηθική της δηµοκρατικής κοινωνίας

ΛΙΝΑ  ΠΑΠΑΔΑΚΗ: Φεµινισµός και αντικειµενοποίηση

ΖΗΤΗΜΑΤΑ  ΖΩΗΣ  ΚΑΙ  ΘΑΝΑΤΟΥ

ΠΑΥΛΟΣ  Κ.  ΣΟΥΡΛΑΣ: Η ηθική σηµασία τoυ γήρατoς

ΓΕΩΡΓΙΟΣ  ΣΑΜΩΝΗΣ: Ηθικά προβλήµατα κατά την άσκηση της ογκολογίας
   
ΙΩΑΝΝΗΣ  Ν.  ΜΠΟΛΕΤΗΣ: Mεταµόσχευση οργάνων: Θέµατα βιοηθικής και δικαίου
   
ΑΠΟ  ΤΗ  ΒΙΟΗΘΙΚΗ  ΣΤΟ  ΒΙΟΔΙΚΑΙΟ: Ο  ΡΟΛΟΣ  ΤΗΣ  ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ  ΚΑΤΑ  ΤΗ  ΘΕΣΠΙΣΗ ΚΑΙ  ΕΦΑΡΜΟΓΗ  ΤΟΥ  ΔΙΚΑΙΟΥ

ΓΙΩΡΓΟΣ  ΚΟΥΜΑΝΤΟΣ: Βιοηθική και βιοδίκαιο

ΕΛΕΝΗ  ΡΕΘΥΜΙΩΤΑΚΗ: Η ρύθµιση της βιοϊατρικής και το µετανεωτερικό παράδειγµα της σχέσης του δικαίου µε την ηθική

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ  ΜΑΛΛΙΟΣ: Βιοτράπεζες: Νοµικές επιλογές και βιοηθικοί προβληµατισµοί
   
ΔΙΚΑΙΟ,  ΗΘΙΚΗ  ΚΑΙ  ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ  ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ  ΣΕ  ΖΗΤΗΜΑΤΑ  ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ

ΣΠΥΡΟΣ  ΣΗΜΙΤΗΣ: Βιοεπιστήµες και βιοτεχνολογία: Προοπτικές, διλήµµατα και όρια µιας αναγκαίας νοµικής ρύθµισης

ΦΙΛΙΠΠΟΣ  Κ.  ΒΑΣΙΛΟΓΙΑΝΝΗΣ: Ακούσια πατρότητα
   
ΘΑΝΑΣΗΣ  Κ.  ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΥ: Το δικαίωµα στην απόκτηση απογόνων και οι περιορισµοί του
   
ΒΑΣΙΛΙΚΗ  ΠΕΤΟΥΣΗ-ΝΤΟΥΛΗ: Δικαιική ρύθµιση της υποβοηθούµενης αναπαραγωγής: Σκέψεις για την οµοιότητα, τη διαφορά και την ισότητα

ΟΙ  BΙΟΕΠΙΣΤΗΜΕΣ  ΣΤΗΝ  ΚΟΙΝΩΝΙΑ

HERBERT  GOTTWEIS κ.ά.: Συµµετοχική διακυβέρνηση και θεσµική καινοτοµία: Συµπεράσµατα και συστάσεις για τη διακυβέρνηση της ζωής
   
ΕΛΕΝΗ  Μ.  ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ: Προγαµιαίο πιστοποιητικό εξέτασης για το στίγµα της µεσογειακής αναιµίας σε περιπτώσεις πολιτικού γάµου: Μια επανεξέταση του κυπριακού «µοντέλου»
   
ΑΝΤΩΝΙΟΣ  Ε.  ΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ: Ορισµένες ηθικές διαστάσεις του εαυτού, της ταυτότητας και των επιστηµονικών πρακτικών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ  ΒΙΟΗΘΙΚΗ

ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ  ΤΣΙΝΟΡΕΜΑ: Φύση, βιοτεχνολογία και ηθική: Αρχές µιας σύγχρονης περιβαλλοντικής ηθικής
 
ΣΤΕΡΓΙΟΣ  ΠΥΡΙΝΤΣΟΣ: Οικολογία, διαχείριση και περιβαλλοντική ηθική
   
ΛΕΩΝΙΔΑΣ  ΛΟΥΛΟΥΔΗΣ: Οικολογία, περιβάλλον και βιοηθική: Κριτική της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
   
H  ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ  ΤΗΣ  ΒΙΟΗΘΙΚΗΣ

ΚΙΤΣΟΣ  ΛΟΥΗΣ: Ο «πρόωρος» θάνατος στον Τρίτο Κόσµο: Μερικές σκέψεις από την Εσπερία
   
ΗΛΙΑΣ  Δ.  ΚΟΥΒΕΛΑΣ: Οι επιπτώσεις των κλιµατικών αλλαγών στην υγεία εξαρτώνται από κοινωνικούς παράγοντες
   
ΚΩΣΤΑΣ  ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗΣ: Κλιµατική αλλαγή και κοινωνική δικαιοσύνη
   
Η  ΕΞΕΛΙΞΗ  ΤΗΣ  (ΒΙΟ)ΗΘΙΚΗΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ  ΚΑΙ  ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΕΣ  ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

ΛΕΥΤΕΡΗΣ  ΖΟΥΡΟΣ: Κριτική για την κριτική της κοινωνιοβιολογίας
   
ΓΙΩΡΓΟΣ  ΜΑΡΑΓΚΟΣ: Βιοηθική: Ανθρωπολογικές προϋποθέσεις