Ευρώπη και παγκοσμιοποίηση (II)

Το ερώτημα που σήμερα πρακτικά τίθεται στο ευρωπαϊκό πεδίο προβληματισμού είναι εάν προτιμούμε το "ευρωπαϊκό" μοντέλο αγοράς το οποίο λειτουργεί με κοινωνικά κριτήρια ή το "αγγλοσαξονικό-αμερικανικό". Ποιο, δηλαδή, από τα δύο μοντέλα θέλουμε να ακολουθήσουμε στους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας, αλλά και της οικολογίας. Το ερώτημα αυτό συχνά οδηγεί σε πόλωση, αφού διάφοροι υποστηρίζουν πως χρειαζόμαστε μία πιο σοσιαλιστική κοινωνία, ενώ άλλοι μία πιο φιλελεύθερη. Θεωρώ, λοιπόν, πως, αντί να προσπαθούμε να συντηρήσουμε αυτή την αντιπαράθεση μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού, είναι καλύτερο να θέσουμε άλλου είδους ερωτήματα, που να έχουν κάποιο νόημα, όπως, για παράδειγμα: Σε ποια σημεία τα έχει πάει καλά το σοσιαλιστικό μοντέλο στην Ευρώπη; Πού, λοιπόν, τα έχει πάει καλά και πού βρίσκονται οι αδυναμίες του; Μετά ας αναρωτηθούμε: Πού έχει πετύχει το μοντέλο της ελεύθερης αγοράς και ποιες είναι οι δικές του αδυναμίες; Και τελικά, ας προχωρήσουμε στη δημιουργία ενός "τρίτου", "μεσαίου" δρόμου, που θα ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες και συγχρόνως θα είναι συμβατός με τις νέες συνθήκες της "μεταμοντέρνας" εποχής μας. Ωστόσο, όσο περισσότερο κινούμαστε προς την περιοχή μιας παγκόσμιας συνείδησης, τόσο περισσότερο κατευθυνόμαστε προς έναν αλληλεξαρτώμενο κόσμο. Αυτό, βεβαίως, σημαίνει, κατά κάποιο τρόπο, την ανατολή μιας καινούργιας πολιτικοϊδεολογικής φιλοσοφίας και πρακτικής. Σ. M. X.