Το ξερίζωμα του ανθρώπου

Ο ξεριζωμός και η αποξένωση του ανθρώπου δεν αναφέρεται μόνο στην καταπίεση που υφίσταται ο άνθρωπος ως μέλος ενός έθνους, που είτε έχει απολέσει την αυτονομία και την ανεξαρτησία του είτε γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης με στόχο την πλήρη εξαφάνισή του, αλλά και στο γεγονός ότι, ως ύπαρξη που ζει και συγκροτείται στον σύγχρονο κόσμο είναι "πεταγμένος", ξεριζωμένος και ανέστιος. Η αποξένωση περιγράφει ένα γεγονός θεμελιώδες, μια συνθήκη συντακτική για την νεωτερική κοινωνία όπου ο άνθρωπος χάνει την μικρή του πατρίδα, από όπου προέρχεται, όσο και την πατρίδα-κόσμο. Η εσχατολογική αντίληψη της ιστορίας ισχυρίζεται ότι γνωρίζει το τέλος της ιστορίας, κατά το οποίο ο χρόνος ουσιαστικά σταματά και τα γεγονότα που ακολουθούν με όρους ιστορικούς είναι ασήμαντα. Όμως δεν αρκείται σε αυτό. Το τέλος ταυτίζεται με την κυριαρχία πλανητικά ενός συγκεκριμένου προτύπου είτε αυτό είναι το "πνεύμα", ή η "αταξική κοινωνία", ή ο "δημοκρατικός καπιταλισμός". Προφανώς, όποιος ισχυρίζεται ότι επέτυχε κάτι τέτοιο διατυπώνει συγχρόνως μια απαίτηση για παγκόσμια κυριαρχία. Γι αυτό τις ιστορικές τελεολογίες τις επικαλούνται δυνάμεις, που θρέφουν φιλοδοξίες παγκόσμιας κυριαρχίας. Ενώ αντίθετα οι υπάρξεις μικρότερου μεγέθους που αγωνίζονται σκληρά να επιβιώσουν απέναντι σε δυνάμεις που συχνά τις ξεπερνούν ταυτίζονται περισσότερο με την τραγική αντίληψη της ιστορίας, η οποία περιγράφει με ακρίβεια την κατάστασή τους: η ζωή είναι ένας διαρκής αγώνας και το τέλος δεν είναι ποτέ προδιαγεγραμμένο. Η νεωτερικότητα και ο στοχασμός είναι μια ανοιχτή πολύπλοκη σχέση, μια διαδικασία διαρκώς ασυμπλήρωτη, ακριβώς διότι ο άνθρωπος έχει μεν κάποια στοιχεία, που δεν αλλοιώνονται από τον χρόνο όπως η επιθυμία για ισχύ και αυτοσυντήρηση, αλλά συγχρόνως είναι μια αινιγματική και απρόβλεπτη ύπαρξη, φωτεινή και σκοτεινή, ενθαδική και ανοίκεια, λογική και παιγνιώδης, δημιουργός γεγονότων και συμβάντων που άλλοτε τα προβλέπουμε και άλλοτε μας εκπλήσσουν θετικά ή και αρνητικά.