Μετά θάρρους ανησυχίαν εμπνέοντος

Στον παρόντα τόμο αναδημοσιεύονται και εξετάζονται μελέτες, κριτικές, σημειώματα και ειδήσεις που δημοσιεύτηκαν σε έντυπα, ελληνικά και του εξωτερικού, για τον Βιζυηνό και το έργο του, από την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα (Ποιητικά πρωτόλεια, 1873) ώς τον θάνατό του (μέσα Απριλίου του 1896). Η έρευνα της κριτικής υποδοχής του Βιζυηνού απλώνεται σε όλο το έργο του, όχι μόνο το λογοτεχνικό αλλά και το επιστημονικό. Στην Εισαγωγή παρουσιάζονται βασικοί σταθμοί στην κριτική πρόσληψη του Βιζυηνού, φωτίζονται θολές όψεις της υποδοχής του, εντοπίζονται οι άξονες από όπου εκκινεί η κατά καιρούς άρνηση του ποιητικού του έργου, αποκαλύπτεται η ταυτότητα άγνωστων κριτών και προστίθενται νέα πρόσωπα στη βιζυηνική βιβλιογραφία, ενώ αναδεικνύονται και λανθάνουσες κριτικές συζητήσεις γύρω από το έργο του. Η Εισαγωγή συμπληρώνεται από νεότερη, πληρέστερη εργογραφία του Βιζυηνού. Ακολουθούν τα ποικίλα κριτικά κείμενα και σημειώματα (περισσότερα από εκατόν είκοσι κείμενα, τα μισά περίπου άγνωστα), τα οποία παρατίθενται αυτούσια σε χρονολογική σειρά, έτσι ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να τα διαβάσει ως ανεξάρτητο τμήμα και να σχηματίσει δική του άποψη. Στον τόμο περιλαμβάνονται και τρία άγνωστα κείμενα του Βιζυηνού: μία επιστολή του για τη φημολογούμενη συμμετοχή του στον Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό του 1889 και δύο άρθρα του για την ιαματική δράση της φύσης στην ανθρώπινη υγεία και για τα λουτρά των Μεθάνων. Κι ακόμη το βιβλιογραφικά γνωστό αλλά αφανές ποίημα «Η μάνα των Μαυρομιχαλαίων», ένα από τα τελευταία ποιήματά του και από τα πρώτα που δημοσιεύτηκαν ύστερα από τον θάνατό του. Ο τόμος διακοσμείται από δύο σπάνια και άγνωστα σκίτσα του Βιζυηνού σχεδιασμένα από τον Θέμο Αννινο. Το ένα (στο εξώφυλλο) αφορά τη διαμάχη του με τον υποψήφιο υφηγητή της ιστορίας της φιλοσοφίας Μαργαρίτη Ευαγγελίδη και το άλλο τη συμμετοχή του στην παράσταση της κωμωδίας Κακή Ώρα του Δημητρίου Κορομηλά.