Το πανεπιστήμιο αλλάζει

O 21ος αιώνας είναι ο αιώνας των γρήγορων αλλαγών σε όλα τα επίπεδα, μια εποχή μετασχηματισμού θεσμών και παραδόσεων. Το πανεπιστήμιο αλλάζει, ή τουλάχιστον, πρέπει να αλλάξει, αφού η ίδια η κοινωνία και το περιβάλλον αλλάζουν. Τα πρότυπα διοίκησης και διαχείρισης του πανεπιστημίου, που εφαρμόστηκαν με επιτυχία μέχρι σήμερα, αποδεικνύονται πλέον ακατάλληλα. Προϊόν μιας άλλης εποχής, με ισχυρή οικονομία και επενδύσεις, βασίζονταν κυρίως στην ανάπτυξη του κράτους. Σήμερα, που το ίδιο το κράτος απειλείται με δημοσιονομικό στραγγαλισμό και η παγκόσμια ύφεση έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα, μια νέα ασθένεια, με χρόνιες τάσεις ανεπάρκειας των κρατικών πόρων, το πανεπιστήμιο αγωνίζεται να προσαρμοστεί, προχωρώντας σε διαρθρωτικές αλλαγές, εστιάζοντας πλέον στις επιδόσεις του και τα αποτελέσματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η θεσμική ανάλυση της λειτουργίας του πανεπιστημίου, και η εφαρμογή των μοντέλων διοίκησης των οργανισμών, επιχειρεί να συμβάλει στη συζήτηση για τον ρόλο του, αφού το πανεπιστήμιο ζει, αναπνέει, εξελίσσεται και διαθέτει την ικανότητα να μεταλλαχθεί σε ευφυέστερη οντότητα, καλύτερα προσαρμοσμένη στο περιβάλλον του. Στον φυσικό κόσμο, η διαφορετικότητα γεννάει την εξέλιξη. Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα για το πανεπιστήμιο που πρέπει να αλλάξει: μια νέα κουλτούρα οργάνωσης, η οποία θα μεταβάλλει με τη σειρά της, υποδομές -τεχνολογικές και κοινωνικές- προς όφελος της φαντασίας και της εφευρετικότητας φοιτητών, καθηγητών και κοινωνίας. Η "τέχνη" της δημιουργικότητας του 21ου αιώνα θα ενσωματωθεί, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, σε έναν πυρήνα γνώσης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ οι μέθοδοι αξιολόγησης των φοιτητών θα αντανακλούν την ικανότητά τους να σκέφτονται εκτός πλαισίων. Η αξιοπιστία και τα κίνητρα είναι τα εύσημα αυτής της ικανότητας, σε μια δημοκρατία κοινωνικής ευημερίας, με όραμα και ιδιαίτερη φροντίδα για τους μελλοντικούς κατοίκους της Γης και τη φύση.