Φυσικές επιστήμες και περιβάλλον στην προσχολική εκπαίδευση

Ο επιστημονικός και τεχνολογικός γραμματισμός αποτελεί σήμερα αναγκαιότητα ακόμη και για τις μικρές ηλικίες προσχολική και πρωτοσχολική γιατί συναντά την φυσική περιέργεια των παιδιών και την προσπάθεια τους να κατανοήσουν τον κόσμο που τα περιβάλλει. Αυτό είναι ένα από τα βασικά επιχειρήματα μια σειράς ποικίλων επιχειρημάτων στα οποία θεμελιώνεται η σημασία που έχει η ενασχόληση με τις φυσικές επιστήμες ως περιεχόμενο και ως διαδικασία - καλλιέργεια δεξιοτήτων - για τα μικρά παιδιά. Τα πρώτα βήματα των παιδιών στην οργανωμένη μάθηση στις φυσικές επιστήμες είναι αποτελεσματικότερα αν οι εκπαιδευτικοί είναι εκπαιδευμένες έτσι ώστε και να επιλέγουν κατάλληλο περιεχόμενο και να οργανώνουν αποτελεσματικές διαδικασίες τόσο για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών όσο και την ανάπτυξη κριτικής σκέψης. Αυτήν την επιδίωξη υπηρετεί και ο συλλογικός τόμος Φυσικές επιστήμες και περιβάλλον στην προσχολική εκπαίδευση. Αναζητήσεις και προτάσεις. Ο προβληματισμός που αναπτύσσεται από τους/τις συγγραφείς του εντάσσεται σε τέσσερεις ευρείες θεματικές ενότητες: Θεωρητικές Προσεγγίσεις, Ανίχνευση και διδακτική αξιοποίηση των αναπαραστάσεων, Πολλαπλές οπτικές της οργάνωσης δραστηριοτήτων φυσικών επιστημών και Νοηματοδότηση και αναπαράσταση επιστημονικών εννοιών.

Περιεχόμενα

Εισαγωγή || Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας συνδομούν τη γνώση του φυσικού κόσμου || Ο ρόλος των φυσικών επιστημών στην εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία στην προσχολική και πρώτη σχολική ηλικία. Διαπιστώσεις και προοπτικές || Αναζητώντας τα ίχνη της κοινωνίας και του πολιτισμού στην προσέγγιση του φυσικού κόσμου και των Φυσικών Επιστημών: παλιά προβλήματα, νέες διαδρομές για την προσχολική ηλικία || Εκπαίδευση την εποχή της κρίσης: τα διλήμματα της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών || Η διερεύνηση της παιδαγωγικής γνώσης περιεχομένου των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στης Φυσικές Επιστήμες: μια κριτική ανασκόπηση σχετικών ερευνών || Επεκτατικός κύκλος μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό. Εφαρμογή στις έννοιες σχετικά με το φως - σκιές - χρώματα και τον ηλεκτρομαγνητισμό || Η ανάπτυξη ενός Ενιαίου Πλαισίου Γραμματισμού για τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες στο νηπιαγωγείο: η μετάβαση από ένα Πρόγραμμα Δεξιοτήτων Επιστημονικής Μεθόδου σε ένα Πρόγραμμα Διεργασιών || Η ανίχνευση των ιδεών των παιδιών στο νηπιαγωγείο για αντικείμενα που σχετίζονται με τον φυσικό κόσμο: τεχνικές και σημαντικές διαδικασίες || Προσεγγίζοντας την παιδική σκέψη μέσω της κοινωνικο-πολιτισμικής, ιστορικής προσέγγισης: μια ανίχνευση νοητικών παραστάσεων παιδιών του νηπιαγωγείου για τα σύννεφα || Μελέτη των δεξιοτήτων παιδιών προσχολικής ηλικίας στην ταξινόμηση υλικών βάσει των μαγνητικών τους ιδιοτήτων || Το περιεχόμενο, οι αρχές σχεδιασμού και η αξιολόγηση ενός εικονικού περιβάλλοντος για το Μουσείο Ζωολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, κατάλληλου για παιδιά προσχολικής ηλικίας || Εφαρμοσμένα προγράμματα περιβαλλοντικής πολιτικής για το νηπιαγωγείο: μελέτη ως προς τη διάσταση του φύλου || Δημιουργία εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών για τη διδασκαλία γεωλογικών φαινομένων σε παιδιά προσχολικής ηλικίας: η περίπτωση της διδασκαλίας των σπηλαίων || Η σύμπραξη των Φυσικών Επιστημών και των Τεχνών: μια διδακτική πρακτική για τη μύηση των παιδιών προσχολικής ηλικίας στο φαινόμενο της διαλυτότητας || Ανάγνωση και παραγωγή εικόνων Φυσικών Επιστημών από παιδιά προσχολικής εκπαίδευσης: δραστηριότητες ανάπτυξης οπτικού γραμματισμού || Κατασκευή νοήματος και επιστημονικές οντότητες: το φαινόμενο σχηματισμού της σκιάς ως διδακτικό αντικείμενο για μικρά παιδιά || Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικών Επιστημών για το Νηπιαγωγείο: πτυχές της σύγκρισης του ισχύοντος με αυτό για το Νέο Σχολείο || Όταν η θεατρική έκφραση παρεμβαίνει στα Προγράμματα Σπουδών Φυσικών Επιστημών προσχολικής ηλικίας || Οι συγγραφείς

Παρατηρήσεις

Στο βιβλίο γράφουν οι: Βασίλειος Φθενάκης, Καλλιόπη Βρυνιώτη, Αναστασία Δημητρίου, Κωνσταντίνος Ραβάνης, Βασίλης Τσελφές, Ελένη Τσέου, Μελπομένη Τσιτουρίδου, Παναγιώτης Παντίδος, Ευθύμιος Σταμούλης, Ελένη Κολοκούρη, Κατερίνα Πλακίτση, Χρυστάλλα Παπαδημήτρη-Καχριμάνη, Λουκάς Θ. Λουκά, Μαρία Παπανδρέου, Μαρία Καμπεζά, Αγγελική Βελλοπούλου, Γλυκερία Φραγκιαδάκη, Ευανθία Τεμερτζίδου, Πηνελόπη Παπαδοπούλου, Πέτρος Καριώτογλου, Ευαγγελία Παναγιώτου, Ειρήνη Γκούσκου, Δημήτρης Κολιόπουλος, Ευαγγελία Καλεράντε, Νίκη Κολτσάκη, ʼννα Κοντοπούλου, Μιχαήλ Καλογιαννάκης, Χαρίκλεια Ρεκούμη, κατερίνα Καζέλα, Δόμνα-Μίκα Κακανά, Χαρά Γονιτσιώτη, Βασιλεία Χρηστίδου, Βασιλεία Χατζηνικήτα, Ευαγγελία Ηρακλειώτη, Αναστάσιος Ζουπίδης, Αντιγόνη Παρούση