Η μεγάλη επανάσταση

Η Επανάσταση ήταν αυτή η αιφνίδια ανατροπή των θεσμών που για αιώνες ήταν βαθιά ριζωμένοι μέσα στη γη, που φαίνονταν τόσο ακλόνητοι, τόσο αμετάβλητοι, ώστε ακόμα και οι δυναμικότεροι μεταρρυθμιστές δεν τολμούσαν να τους αμφισβητήσουν. Ήταν η πτώση, ο θρυμματισμός όλης της θεσμισμένης πραγματικότητας, κοινωνικής, θρησκευτικής, πολιτικής, οικονομικής, που για αιώνες χαρακτήριζε τη Γαλλία. Ήταν ο θρυμματισμός των υπαρχουσών ιδεών και των τρεχουσών εννοιών που αφορούσαν όλες τις εκδηλώσεις και τις πολυσύνθετες σχέσεις του συνόλου των ανθρώπων. Ήταν, επίσης, η εκκόλαψη των νέων αντιλήψεων για τις σχέσεις μεταξύ των πολιτών, των καινούργιων ιδεών που διαδόθηκαν διαμέσου της Ευρώπης, αναστατώνοντας τον πολιτισμένο κόσμο και κληροδοτώντας στον επόμενο αιώνα το δικό τους σύνθημα, τα δικά τους προβλήματα, την επιστήμη τους και τη δική τους οικονομική και ηθική ανάπτυξη.