Δημήτριος Καπετανάκης, Δημιουργική θέα προς το αιώνιο εν

Σε ό,τι αφορά στα ελληνικά γράμματα, είναι αλήθεια ότι από τις αρχές του 20ού αιώνα, και ιδίως στην περίοδο του Μεσοπολέμου, η πεζογραφία και η ποίηση άρχισαν ν αποδεσμεύονται από τα παλαιότερα πρότυπα και να ανανεώνονται. Ένας από τους γνήσιους εκφραστές αυτής της περιόδου ήταν ο Δημήτριος Καπετανάκης (1912-1944), προικισμένος με θαυμαστή πνευματική δεκτικότητα και δημιουργικότητα. Ήταν "ένας μεγάλος άνθρωπος, ένας απόλυτος Έλλην, ένας περιπλανώμενος διαβάτης της Οικουμένης" για τον στοχασμό του οποίου προβάλλει επιτακτικά το χρέος της προσέγγισης καθώς έχουν ήδη συμπληρωθεί εκατό χρόνια από τη γέννησή του. Στην εργογραφία του Καπετανάκη είναι καταφανέστατες οι επιδράσεις των κορυφαίων εκφραστών του αρχαιοελληνικού πνεύματος καθώς και των σπουδαίων δασκάλων του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ωστόσο, είναι μέγιστης βαρύτητας η επίδραση του Καρλ Γιάσπερς και του Ιμμάνουελ Καντ, ενώ έντονα επέδρασαν και οι Φέρντιναντ Ταίνις & Γκέοργκ Ζίμελ - μέσω της διδασκαλίας του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Επίσης, σημαίνουσα ήταν η επίδραση έργων των Μαρσέλ Προυστ, Αρθούρου Ρεμπό Φιοντόρ Ντοσογιέβσκι καθώς και του Στέφαν Γκεόργκε. Στον φιλοσοφικό στοχασμό του δεσπόζει η έννοια "δημιουργική θέα", την οποία ο ίδιος τη σημαίνει ως εξής: "Την ύψιστη και τέλεια ευδαιμονία μόνο οι διανοητικές αρετές μπορούν να χαρίσουν. Μόνο η θεωρία, η δημιουργική θέα, που τον κάμνουν να μετέχει της καθαράς διανοίας, αυτού του ίδιου του Θεού, δίνουν στον άνθρωπο την ύψιστη κι άφταστη ευδαιμονία: το απαλλαγμένο, το καθαρό από επιθυμίες βύθισμα μέσα στην αιώνια αλήθεια". Γύρω από αυτή την έννοια λοιπόν περιστρέφονται και οι προσεγγίσεις στο παρόν πρωτότυπο μελέτημα, αναφορικά με τον στοχασμό του Δ. Καπετανάκη, το οποίο εστιάζει αποκλειστικά σε δοκίμιά του.