Οι μέλισσες και οι λύκοι

Οι άνθρωποι είναι άραγε κοινωνικά όντα, σαν τις μέλισσες (όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης), ή συμπεριφέρονται ο ένας προς τον άλλο όπως οι λύκοι (όπως δέχεται ο Χομπς); Προηγείται λογικά η κοινωνία, η οργανωμένη κοινότητα, και έπονται οι νόμοι που διαφυλάσσουν την ειρήνη, ή προϋποτίθεται ο νόμος, το κοινωνικό συμβόλαιο, αφού πριν την καθιέρωσή του συναντώνται μόνο διαμάχες και συγκρούσεις; Αυτό το ερώτημα κρύβεται πίσω από τον τίτλο και διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου. Αλήθεια, πόσο ενδιαφέρονται οι σημερινοί ενεργοί πολίτες για την Αθηναϊκή δημοκρατία; Κάποιοι απορρίπτουν αλαζονικά τις βασικές αρχές της, θεωρώντας ότι αυτές αφορούν μόνο τους ιστοριοδίφες. Αλλοι εμπνέονται από τις αρχές αυτές και παράγουν αμέτρητες μελέτες, δοκίμια, θεατρικά έργα, π.χ. για την Αντιγόνη και την πολιτική εξουσία, ή για τον Οιδίποδα και την ενοχή, ή για την ποινή και την επιείκεια. Ο συγγραφέας παρακολουθεί την ιστορική διαδρομή του Ελληνικού δικαίου με τις δημοκρατικές του βάσεις, και δίνει τις δικές του απαντήσεις: Όχι, η επιείκεια δεν παρακάμπτει το δίκαιο αλλά το βελτιώνει. Όχι, η συνάντηση της ακροδεξιάς με τους Λακεδαιμόνιους δεν είναι τυχαία. Ναι, τα ευρήματα είναι πολλά και, περιέργως, επίκαιρα.