Έτος ένα της ρωσικής επανάστασης

Το Γενάρη του 1919 ο 28χρονος Βίκτορ Σερζ, ένας αναρχικός γεννημένος στο Βέλγιο από γονείς ρώσους εξόριστους επαναστάτες, έφτασε στην Πετρούπολη σε μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις του εμφυλίου πολέμου, όταν η επανάσταση έμοιαζε να ψυχορραγεί. Έγινε μέλος του μπολσεβίκικου κόμματος. Δέκα χρόνια μετά άρχισε να γράφει το "Έτος Ένα της Ρώσικης Επανάστασης". Το 1917 ήταν μια χρονιά σεισμός για όλον τον κόσμο. Το επίκεντρό του ήταν η Ρωσία. Για πρώτη φορά μετά την "έφοδο στον ουρανό" της Παρισινής Κομμούνας, η εργατική τάξη έπαιρνε το τιμόνι και έβαζε μπροστά το έργο της κοινωνικής απελευθέρωσης. Η επανάσταση στη Ρωσία ήταν το πρώτο κύμα μιας παγκόσμιας επαναστατικής παλίρροιας χωρίς προηγούμενο. Το "Έτος Ένα της Ρώσικης Επανάστασης" είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο για το πιο συγκλονιστικό γεγονός του 20ού αιώνα. Καλύπτει την περίοδο από τη νίκη της επανάστασης τον Οκτώβρη του 1917 στη Ρωσία μέχρι το Γενάρη του 1919 και την αιματηρή καταστολή της "εξέγερσης των Σπαρτακιστών" στο Βερολίνο. Ο Σερζ μας έχει αφήσει ένα κείμενο γεμάτο από τη ζωντάνια ενός ρεπορτάζ, το πάθος ενός πρωταγωνιστή και την ειλικρίνεια ενός πεισμένου επαναστάτη. Μια φλογερή υπεράσπιση του Κόκκινου Οκτώβρη ως μιας γνήσιας εργατικής επανάστασης και του μπολσεβίκικου κόμματος ως "νευρικού συστήματος" της εργατικής τάξης. Δεν ωραιοποιεί ανθρώπους και καταστάσεις, αλλά βάζει τις σκληρές τους επιλογές στο ιστορικό τους πλαίσιο. Δηλαδή, δεν κάνει μια "αγιογραφία" σαν κι αυτές που είχαν αρχίσει ήδη να περνιόνται σαν Ιστορία με την επικράτηση του σταλινισμού στην Ρωσία. Ο Σερζ οργανώνει το υλικό του με χρονολογική σειρά στα δέκα κεφάλαια που ακολουθούν δίνοντάς τους τίτλους που συνοψίζουν το κύριο γνώρισμα κάθε περιόδου. Για παράδειγμα, μετά το κεφάλαιο για την Εξέγερση της 25 Οκτώβρη 1917 ακολουθεί ένα κεφάλαιο με τίτλο Τα Μεσαία Στρώματα των Πόλεων ενάντια στο Προλεταριάτο που καταπιάνεται με τις πρώτες αντεπαναστατικές απόπειρες, το σαμποτάζ του παλιού κρατικού μηχανισμού και των καπιταλιστών, τη στάση κομμάτων. Ο όγκος των πληροφοριών που διασώζει είναι κυριολεκτικά ανεκτίμητος. Έναν αιώνα μετά, όσες αντεπαναστάσεις κι αν μεσολάβησαν από τότε, η Ρώσικη Επανάσταση παραμένει η πηγή έμπνευσης για όλους και όλες που αγωνίζονται να αλλάξουν τον κόσμο. Και το βιβλίο του Σερζ είναι μια πολύτιμη μαρτυρία του μεγαλείου της.