Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος

Ο "Κωνσταντίνος Παλαιολόγος" του Κωνσταντίνου Μούσσα αποτελεί ένα πρωτότυπο πολύστιχο έμμετρο ποίημα, εμπνευσμένο από την ομώνυμη καζαντζακική τραγωδία. Το έργο ακολουθεί την πλοκή του δράματος του Καζαντζάκη, όμως παρουσιάζεται διά του στόματος του αφηγητή-Ποιητή, ο οποίος αποτελεί και το νέο πρόσωπο της ιστορίας, που βοηθά καταλυτικά στην εξέλιξη του ποιητικού δράματος. Περί γλώσσας. Η δημοτική κοινή αναμειγνύεται με την κρητική διάλεκτο, πλάθοντας ένα γλωσσικό υπόστρωμα με δυναμική σύνταξη λόγου που εξυπηρετεί την ομοιοκαταληξία και τη δραματικότητα και λεξιλογικές επιλογές που δημιουργεί μια κρητικίζουσα ατμόσφαιρα. Περί ύφους. Οι ολιγόλογοι καζαντζακικοί στίχοι μετατρέπονται σε έμμετρα δίστιχα ανασημειώνεται το νόημα, μεταπλάθεται η σύνταξη, αντιμετατίθενται λέξεις και φράσεις, ενώ προστίθεται ή αφαιρούνται τελείως στίχοι και σκηνές. Έτσι, το δράμα του Καζαντζάκη ως μεταποίηση αποδίδεται σε έμμετρο ποίημα με λυρικότητα και δραματικότητα, που διαφαίνεται έκδηλα σε κάθε στροφή. Περί θεατρικής ποιητικότητας. Οι θεατρικές περιγραφές και οι σκηνικές οδηγίες μετατρέπονται σε έμμετρο κείμενο που απαγγέλλει ο Ποιητής. Φυσικά, το έργο διανθίζεται με περιγραφές και σκηνές εκτός του καζαντζακικού δράματος, χωρίς να αφαιρούν κάτι από την ιστορία, ενώ, αντιθέτως, εισάγουν με σαφήνεια νέους χαρακτήρες στην πλοκή της ιστορίας. (Νίκος Μαθιουδάκης, από τον Πρόλογο)