Τα γράμματα στην Πάολα

Γιατί να ασχοληθεί κανείς με τα γράμματα του βασιλέα Κωνσταντίνου Α΄ προς την Ιταλίδα ερωμένη του Πάολα; Υπάρχουν ερωτικές επιστολές που περιέχουν πολύτιμες πληροφορίες γενικότερης σημασίας, πέρα από τα ερωτόλογα, τις αναπολήσεις, τις φαντασιώσεις ή άλλες "γαργαλιστικές" αλλά ριζικά ιδιωτικές λεπτομέρειες. Τέτοιες είναι και οι επιστολές του Κωνσταντίνου προς την Πάολα. Μας λένε πολλά για την προσωπικότητα του Κωνσταντίνου, από το ίδιο του το χέρι. Καμία άλλη πηγή δεν έχει τέτοια αμεσότητα, ούτε τόση αξιοπιστία. Γι’ αυτό άλλωστε τις έχουν χρησιμοποιήσει ως τεκμήρια (χωρίς να παραπέμπουν όπως όφειλαν) ένας ακραιφνής μοναρχικός σαν τον Παναγιώτη Πιπινέλη και ένας αφοσιωμένος αυλικός σαν τον Κωνσταντίνο Λούρο. Έτσι βρέθηκαν αποσπάσματά τους ακόμη και στην επίσημη ιστοσελίδα της πρώην βασιλικής οικογένειας... 

Ο σκοπός αυτού του βιβλίου είναι περιορισμένος και εστιασμένος: να αναδείξει κρίσιμα στοιχεία της προσωπικότητας του Κωνσταντίνου, όπως προκύπτουν από τα δικά του γράμματα. Ίσως έτσι φανεί και η αναντιστοιχία μεταξύ του πραγματικού προσώπου και του ειδώλου που λάτρεψε η μισή Ελλάδα. 

Το βιβλίο αυτό συμπληρώνει τα προηγούμενα δύο βιβλία μου για τον Εθνικό Διχασμό (1915 και Μετά το 1922). Το ζητούμενο εξακολουθεί να είναι η κατανόηση, η εξήγηση, η ερμηνεία - όχι η καταγγελία. Το ζητούμενο αυτό υπηρετεί και η εικονογράφηση με πολλές φωτογραφίες που είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό.