Η "επόμενη μέρα" του εθνικού και ευρωπαϊκού συνταγματισμού

H διαχείριση της πανδημίας του Covid-19 έφερε στο προσκήνιο και μια πραγματική "πανδημία ερμηνειών" σχετικά με το Σύνταγμα, τους θεσμούς, τα δικαιώματα, τη δημοκρατία, καθώς και τη σχέση του Κράτους με την παγκοσμιοποίηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα ερωτήματα που αναδείχθηκαν στο δημόσιο διάλογο ήταν ποικίλα και προκλητικά. Διαταράχθηκε το Σύνταγμα από τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στα δικαιώματα και τη λειτουργία της δημοκρατίας; Επηρεάστηκε η αυτονομία της πολιτικής από την κυριαρχία των "ειδικών"; Πώς αντιμετωπίζεται η διεύρυνση των ανισοτήτων και πώς διατυπώνονται τα πολιτικά διλήμματα σε εποχές πανδημίας; Υποχωρεί πράγματι η παγκοσμιοποίηση και επιστρέφουν δυναμικά τα κυρίαρχα Εθνικά Κράτη; Επανέρχεται στο προσκήνιο ο παραδοσιακός κεϋνσιανισμός ή μήπως αναδύεται ένας παρεμβατισμός "νέου τύπου"; Πώς αξιολογείται η παρεμβατική δράση της ΕΕ και με ποιο τρόπο η αντιμετώπιση της κρίσης διέρχεται από την οικονομική και πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης; Η αποδόμηση των μύθων της "ερμηνευτικής πανδημίας" γίνεται η ευκαιρία να αναστοχαστούμε το αύριο του συνταγματισμού σε δύο επίπεδα: Πρώτον, επαναφέροντας την έννοια του Συντάγματος ως τεχνικής των αντιβάρων που επιτρέπουν το δημοκρατικό αυτοκαθορισμό ενάντια σε κάθε μορφή τυραννίας. Δεύτερον, ανακαλύπτοντας τις αρετές της αλληλέγγυας κοινωνίας του διαμοιρασμού και της ισότιμης συμμετοχής, όπου η «κοινωνική δημοκρατία» συναντά τα αμοιβαία ηθικά καθήκοντα των πολιτών.