Επανάσταση στη δίνη του εμφυλίου

Η Ισπανική υπήρξε μια μοναδική και μοναχική Επανάσταση κατά του κεφαλαίου και των αστών γαιοκτημόνων, πραγματωμένη κυρίως από βιομηχανικούς πρωτοεργάτες, αγρεργάτες και μικρούς ανεξάρτητους αγρότες. Με αναρχικό κυρίως και όχι μαρξιστικό ιδεολογικό πρόσημο, που έθεσε όμως στο προσκήνιο τα ίδια πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα με τη Ρώσικη Επανάσταση. Tην ξεπέρασε στο πεδίο του «από τα κάτω» κοινωνικού πειραματισμού και ενός σχετικά διαρκούς και ευρηματικού προτύπου αυτοδιεύθυνσης της παραγωγής αλλά και ολόκληρης της κοινωνικής ζωής, ιδίως στα 1936-1937. Η Ισπανική Επανάσταση υπήρξε μια διαρκής εξεγερσιακή διαδικασία, που ξεκινά από τα τέλη του 19ου αιώνα και προκαλεί τρεις διαδοχικούς εμφυλίους πολέμους. Είναι η δύναμή της που προκαλεί το αντεπαναστατικό πραξικόπημα και το Μείζονα Εμφύλιο της περιόδου 1936-1939, ο οποίος τελικά την πνίγει και την καταστέλλει. Ενώ η Ισπανική Δημοκρατία δεν ήταν μόνη (Διεθνείς Ταξιαρχίες, σοβιετική ενίσχυση κ.λπ.), η Επανάσταση ήταν απολύτως μόνη. Τόσο οι εθνικιστικές και φασιστικές δυνάμεις όσο και μεγάλο μέρος των δημοκρατικών και αριστερών δυνάμεων, εντός και εκτός της χώρας, βάλθηκαν να την καταπνίξουν, και τα κατάφεραν. Την υπερασπίστηκαν ένα μέρος των αναρχικών, το POUM του Αντρές Νιν και ορισμένοι αριστεροί σοσιαλιστές. Αν ο ένας μεγάλος πόλος της τραγωδίας και του μεγαλείου της επανάστασης στην Ευρώπη του 20ού αιώνα ήταν η Ρωσία, ο άλλος ήταν η Ισπανία. Αν στη Ρωσία ήταν η «ώρα της αλήθειας» για το μαρξισμό, στην Ισπανία ήταν η «ώρα της αλήθειας» για τον αναρχισμό. Το βιβλίο αυτό αφιερώνεται στους αγωνιστές και στις αγωνίστριες της Ισπανικής Επανάστασης, που τα έβαλαν με όλο τον κόσμο απέναντί τους.