Ταξίδι στον ωκεανό της μουσικής και της ιστορίας

Ελληνικό τραγούδι, μεν, οικουμενικού χαρακτήρα, δε, το θεοδωρακικό τραγούδι, όταν άγγιξε τους λαούς που επικοινώνησαν μαζί του. Η δεσπόζουσα βυζαντινή χορωδία στο «Canto General», που σμίγει με τη συμφωνική μουσική και τη λατινοαμερικανική ποίηση και μουσική, γίνεται ο εθνικός ύμνος των λαών της Λατινικής Αμερικής. Το «Μαουτχάουζεν» γίνεται ο ύμνος του εβραϊκού λαού, που τραγουδιέται στα εβραϊκά. Οι λαοί ένιωσαν την ανάγκη να τραγουδήσουν στη γλώσσα τους τα τραγούδια που αγάπησαν, και τα μετέφρασαν. Το «Άξιον Εστί» (Οδυσσέας Ελύτης) έχει παρουσιαστεί και ηχογραφηθεί στη γερμανική και σουηδική γλώσσα. Ανήμερα των γενεθλίων του συνθέτη, στις 29 Ιουλίου του 1985, πέντε χιλιάδες χορωδοί ξεκίνησαν από το Γκέτεμποργκ και έκαναν περιοδεία από πόλη σε πόλη της Σουηδίας με το «Άξιον Εστί». Δεκάδες τραγούδια του συνθέτη έχουν τραγουδηθεί και τραγουδιούνται σε ξένες γλώσσες. Αυτή η ανάγκη των Γάλλων, των Γερμανών, των Φινλανδών, των Σουηδών, των Τούρκων, των Ρώσων, των Ισραηλινών, των Αιγυπτίων, των Νοτιοκορεατών κ.ά. τι άλλο μας δείχνει παρά την ταύτισή τους με τραγούδια που η ποίησή τους αφορά όχι έναν μόνο λαό, τον ελληνικό, αλλά ολόκληρη την Ανθρωπότητα; Υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη από αυτή για την οικουμενικότητα της ελληνικής ποίησης; Κι αλήθεια, η αγάπη των λαών για το έντεχνο λαϊκό τραγούδι, και κυρίως εκείνων των λαών που δεν είναι στα ακούσματά τους ο βυζαντινός ύμνος ή το μπουζούκι, ο ζεϊμπέκικος ρυθμός και το χασάπικο, τι άλλο δείχνει παρά την υψηλή ποιότητα της ίδιας της ελληνικής μουσικής; Ποιότητα, που αναδείχτηκε μέσα από τις θεοδωρακικές συνθέσεις, καθώς η παράδοση έσμιξε με τα λόγια στοιχεία της μουσικής.