Οι Γραικύλοι

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Ρόδη Ρούφου οι Γραικύλοι είναι ένα «μυθιστόρημα μέσα στο χρόνο», όπως το έχει χαρακτηρίσει ο Μάριο Βίττι, άμεσα συνδεδεμένο με την αρχαιογνωσία του συγγραφέα. Ο Ρούφος, χρησιμοποιώντας ιστορικές πηγές από αρχαίους και νεότερους ιστορικούς, αναβιώνει τα γεγονότα της Αθήνας των ετών 87-86 π.Χ., εποχή των μιθριδατικών πολέμων της Ρώμης, κατά την οποία συντελείται μια αντιρωμαϊκή επανάσταση στην Αθήνα· επανάσταση που φέρνει στην εξουσία σοφιστές και φιλοσόφους. Το εφήμερο αυτό γεγονός τελειώνει με την εκπόρθηση της Αθήνας από τον Ρωμαίο στρατηγό Σύλλα και την επακόλουθη σφαγή των Αθηναίων. Καθώς τα αθηναϊκά γεγονότα της αρχαίας Ιστορίας υπήρξαν στο επίκεντρο των συζητήσεων για τη θέση του ελληνισμού της εποχής μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ο Ρούφος προχωράει στη μεταφορά αυτού του προβληματισμού στη σύγχρονή του εποχή, όταν η Ελλάδα, λόγω του εμφυλίου και του Ψυχρού Πολέμου, βρέθηκε σε παρόμοια θέση. Στη σαιξπηρικής εμπνεύσεως σκηνή της ιστορίας του Ρούφου πρωταγωνιστούν όλες οι ανθρώπινες δυνάμεις, από τον έρωτα, τη δίψα για τη μάθηση και την ανάγκη της αισθητικής καλλιέργειας ως τον αχαλίνωτο πόθο για την εξουσία, τη λατρεία του πλούτου και την κατάπτωση κάθε ηθικής αξίας. Έτσι το μυθιστόρημα μοιάζει τραγικά επίκαιρο, σαν να χει γραφτεί για να καταγράψει την αγωνία του δικού μας κόσμου.