Διάλογοι

Είναι πολύ δύσκολο «να εξηγείσαι» ‒ σ’ ένα ιντερβιού, σ’ έναν διάλογο, σε μια συνέντευξη. Τις πιο πολλές φορές, όταν μου κάνουν μια ερώτηση, έστω κι αν αυτή με αφορά προσωπικά, βλέπω ότι, στ’ αλήθεια, δεν έχω τίποτα να πω. Οι ερωτήσεις φτιάχνονται σαν τα άλλα πράγματα. Αν δεν σ’ αφήνουν να φτιάξεις τις ερωτήσεις σου, με στοιχεία που έρχονται από παντού, απ’ οπουδήποτε, αν σου τις «δίνουν έτοιμες», τότε δεν έχεις να πεις πολλά πράγματα. 

(…) Οι ερωτήσεις, γενικώς ειπείν, στρέφονται προς το μέλλον ή το παρελθόν: το μέλλον των γυναικών, το μέλλον της επανάστασης, το μέλλον της φιλοσοφίας, κ.λπ. Αλλά σ’ αυτό το διάστημα, στο διάστημα που κλωθογυρίζουμε μέσα σ’ αυτές τις ερωτήσεις, υπάρχουν γίγνεσθαι που δρουν μέσα στη σιωπή, που είναι σχεδόν ανεπαίσθητα. Σκεφτόμαστε κυρίως με όρους ιστορίας, είτε ατομικής είτε συμπαντικής. Αλλά τα γίγνεσθαι είναι γεωγραφία, είναι προσανατολισμοί, κατευθύνσεις, είσοδοι και έξοδοι.