Δέκα τσιγγάνικα παραμύθια

Το παραμύθι είναι το «αγαπημένο παιδί» του προφορικού λόγου. Λείψανο από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια, έχει από τη φύση του μια παγκοσμιότητα. Το γύφτικο παραμύθι, ενώ έχει σε γενικές γραμμές το ύφος του ευρωπαϊκού παραμυθιού (ίδια στοιχεία και θεμέλια) ωστόσο «κρέμεται ουσιαστικά στον αέρα». Του λείπουν ουσιαστικά χαρακτηριστικά όπως η προϊδέαση, το κύριο θέμα, το συμπέρασμα, απουσιάζουν δηλαδή, απ’ αυτό, τα ονομαζόμενα καλολογικά και φιλολογικά στοιχεία, εκείνα ακριβώς που χαρακτηρίζουν την ευρωπαϊκή κουλτούρα και αισθητική. Το γύφτικο παραμύθι δε στηρίζεται σε καμία παράδοση, ούτε έχει φιλολογική ραχοκοκαλιά. Δε βαδίζει σε ορισμένα καλούπια, αλλά αντίθετα καταπιάνεται κάθε φορά κατά το κέφι του γύφτου παραμυθά, που πλάθει το ζυμάρι του, «όπως του καπνίσει». Αυτός σχεδιάζει αυθαίρετα και παραλλάζει το κείμενο κατά βούληση. Γι’ αυτό και τα παραμύθια αυτού του είδους δεν έχουν καμία σταθερή παραμυθική αξία. Οι γύφτοι είναι ο μοναδικός λαός της Οικουμένης που δεν έχει παραμύθια τυποποιημένα, γνωστά στην υπόλοιπη ανθρωπότητα. Τα γύφτικα παραμύθια δεν βρίσκονται στους καταλόγους των παραμυθιών του κόσμου.