Σύγκρουση και κοινωνία

Η πληροφορία επικοινωνία είναι ακριβώς το σύστηµα ελέγχου. Εισερχόµαστε σε µια κοινωνία που θα µπορούσαµε να αποκαλέσουµε κοινωνία του ελέγχου. Ήδη έχει γίνει η µετάβαση από την «κοινωνία της κυριαρχίας» στην «πειθαρχική κοινωνία», και τώρα στην «κοινωνία του ελέγχου». Είναι σαφές ότι από την πειθαρχική κοινωνία θα µείνουν για πολλά χρόνια αρκετά στοιχεία, όµως εµείς γνωρίζουµε ότι βρισκόµαστε ήδη σε µια κοινωνία άλλου τύπου. Εκείνοι που φροντίζουν για το «καλό µας» δεν θα έχουν ανάγκη τα «κέντρα εγκλεισµού». Ένας έλεγχος δεν είναι µια πειθαρχία. Η κοινωνία µπορεί να στριφογυρίζει ατελείωτα και «ελεύθερα» χωρίς καθόλου να εγκλείεται και, ταυτοχρόνως, να ελέγχεται πλήρως. Και ποια σχέση θα υπάρχει µεταξύ του αγώνα των ανθρώπων και του πολιτικού έργου; Η πιο στενή, η πιο µυστηριώδης σχέση. Ακριβώς εκείνη που υπονοείται από το «Ξέρετε, ο λαός απουσιάζει». Ο λαός απουσιάζει, αλλά ταυτοχρόνως δεν απουσιάζει εντελώς. «Ο λαός απουσιάζει» σηµαίνει ότι εκείνη η θεµελιώδης συγγένεια µεταξύ του πολιτικού έργου και ενός λαού που δεν υπάρχει ακόµα δεν είναι ούτε θα είναι ποτέ ξεκάθαρη. Δεν υπάρχει πολιτικό έργο που να απευθύνεται σε έναν λαό που δεν υπάρχει ακόµη.