Μέσα στις πέτρες κοιμούνται τα πουλιά

Στην ξυλογραφία του M. C. Escher «Μέρα και Νύχτα», τετραγωνισμένα κομμάτια γης μετασχηματίζονται σταδιακά σε πουλιά και ανυψώνονται. Καθώς παρακολουθούμε τη ροή τους, αντιλαμβανόμαστε και τα ακέραια, συμπαγή τετράγωνα σαν εν δυνάμει πουλιά – ακίνητα προς το παρόν, αιχμάλωτα, κρυμμένα. Μέσα στις πέτρες κοιμούνται τα πουλιά, γράφει ο Γιάννης Ρίτσος, υποδεικνύοντάς μας τον τρόπο με τον οποίο κοιτάζει εκείνος, και μας προτρέπει να κοιτάξουμε κι εμείς, τον κόσμο. Να δούμε τις πέτρες, να αισθανθούμε τη σκληρότητα και το βάρος τους, όπως και την ευπρόσδεκτη στερεότητά τους, αλλά ταυτοχρόνως να διεισδύσουμε με το βλέμμα μας στο εσωτερικό τους διακρίνοντας τα πουλιά που εγκατοικούν εκεί· κοιμισμένα ή άμορφα ή αγέννητα. Πέτρες διάφανες, έτοιμες να μεταμορφωθούν· πέτρες-αυγά· πέτρες που μας μοιάζουν· πουλιά που έχουν κλωσηθεί εντός μας και ξεπροβάλλουν στον κόσμο: θα δω την πέτρα να χαράζεται όπως το τσόφλι αυγού και δυο μικρά πουλιά να βγαίνουν απ’ το στήθος σου. Συμπλέκοντας την αντικειμενική με την ονειρική πραγματικότητα, ο Ρίτσος μάς προσκαλεί σε ένα τοπίο γοητευτικό και παράξενο, διάστικτο από συμβολισμούς, επιδεκτικό αλλεπάλληλων μεταμορφώσεων.