Του τόπου τα επιφανή - Reflections of the region

«Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΠΑΜΘ), στην είσοδο της Ενωμένης Ευρώπης, στο βορειοανατολικό τμήμα της Ελλάδας, λειτουργούσε ανέκαθεν ως χώρος – συνδετικός κρίκος Δύσης και Ανατολής, Βορρά και Νότου. Γι’ αυτόν τον λόγο και επί των εδαφών της άφησαν τ’ αποτυπώματά τους οι διαδοχικοί πρωταγωνιστές της ιστορίας, μέλημα των οποίων πάντοτε σχεδόν υπήρξε και η διαχείριση του χώρου της Ανατολής. Αποτέλεσμα των διαρκών αυτών μεταλλαγών στον χρόνο και σε σχέση με τον χώρο, ο μεγάλος αριθμός μνημείων που σηματοδοτεί τον τρόπο με τον οποίο οι κτήτορές του τον αντιμετώπιζαν, με κοινό χαρακτηριστικό όλων την ιδιαίτερη γεωστρατηγική και πολιτική σημασία που του απέδιδαν. Σημασία που συνυφαίνεται με τις πολιτικές διαμόρφωσής του που οι εκάστοτε ηγήτορές του ανέπτυξαν, εγκαθιδρύοντας φρούρια, τείχη, έργα κοινής ωφελείας, δρόμους, θρησκευτικά μνημεία, ή και ερείπια, όταν ο χώρος αντιστεκόταν στις επιδιώξεις τους ή νέοι επίδοξοι κτήτορες τον επιβουλεύονταν. Και επιβουλεύονταν τον τόπο όχι μόνο για λόγους γεωπολιτικούς αλλά και για τα πλούτη, τους πόρους και τις δυνατότητες με τις οποίες η φύση τον προίκισε. Ποτάμια, δάση, λίμνες, μεταλλεύματα και πολύτιμα μέταλλα ήταν ένα ακόμη περιπόθητο “χρυσόμαλλον δέρας”. Στο πλαίσιο αυτό, ήταν ιδιαίτερα επίμοχθο, από τον τεράστιο πραγματικά πλούτο αξιοθέατων που φιλοξενεί η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, να επιλέξουμε τα δέκα καλύτερα ανά νομό. Το επιχειρήσαμε αξιολογώντας όσο το δυνατόν περισσότερο με αντικειμενικά κριτήρια και χρησιμοποιώντας ως “οδοδείκτη” το γενικό κριτήριο που διατείνεται ότι η ιδιοπροσωπία ενός τόπου σε μια περιοχή με κοινά πολιτιστικά χαρακτηριστικά έγκειται στις αποχρώσες λεπτομέρειες. Σ’ αυτήν την έκδοση αυτές προσπαθήσαμε να καταγράψουμε. Αξίζει, επίσης, να αναφερθεί ότι αυτή αξιοποιεί τη νεώτερη βιβλιογραφία και, το κυριότερο, διανθίζεται από λογοτεχνικές, πεζογραφικές και ποιητικές, παραπομπές σε έργα συγγραφέων, που είτε ζουν στην ΠΑΜΘ είτε έγραψαν γι αυτήν», Δημήτριος Σταμάτης, Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.