H αθέατη όψη της Συνθήκης της Λωζάνης

Η διάψευση των ελληνικών οραμάτων για μία Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, πέραν των όσων έχουν γραφεί και αναλυθεί, συχνά υποθετικά λόγω της έλλειψης επαρκών στοιχείων ή λόγω της αξιοποίησης δευτερογενών πηγών και συναισθηματικά φορτισμένων μαρτυριών, εντάσσεται στην πραγματικότητα σε μία ευρύτερη γεωπολιτική, γεωοικονομική και γεωστρατηγική σύγκρουση με επίκεντρο τον έλεγχο των πετρελαίων. Στη σύγκρουση αυτή συμμετέχουν όλοι οι νικητές του Μεγάλου Πολέμου, καταβάλλοντας λυσσαλέες προσπάθειες να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη, κεφαλαιοποιώντας δυνητικές υπεραξίες που έχουν αποκομίσει μετά από την ήττα των Κεντρικών Δυνάμεων και ειδικά της Γερμανίας. Με δεδομένες αυτές τις συνθήκες, οι υποκλοπές και οι άκρως απόρρητες πληροφορίες ενημερώνουν τους Βρετανούς ως προς το τι θεωρούν οι Τούρκοι μη διαπραγματεύσιμο, αλλά κυρίως για τις πιθανές πηγές πρόκλησης μίας τρομακτικής κρίσης στην Τουρκία, εάν πιέσουν την κατάσταση προς το αδιέξοδο. Εάν τελικά η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί μία από τις μακροβιότερες και πλέον επιτυχημένες συνθήκες μετά τον Μεγάλο Πόλεμο, οφείλεται στο γεγονός ότι οι απαιτήσεις των βασικών διαπραγματευτών και ειδικά των Βρετανών, διαθέτουν μία πραγματική λογική βάση, έχουν περιορισμένο εύρος και, το κυριότερο, είναι πραγματοποιήσιμες. Η μυστική διπλωματία, του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών καθιστά σαφές το γεγονός ότι η γνώση των προθέσεων των άλλων πλευρών παρέχει μεγάλες δυνατότητες ελιγμών και άσκησης των κατάλληλων πιέσεων.