Η απατημένη

Απόψε θέλω να σας εκφράσω τις ευχαριστίες και τον θαυμασμό μου για την σκανδαλώδη παραβολή...

Δεν θα υπήρχε τέλος στους επαίνους, αν εξετάσει κανείς τις λεπτότητες και τη συμπυκνωμένη πείρα που εισδύουν στην υπόθεση...

Σχεδόν ποτέ πριν δεν τα είχατε καταφέρει τόσο, να συνδέσετε τις δυνάμεις του σκανδάλου με την ίδια την υπόθεση μέσω μιας αυτάρεσκης αδιαντροπιάς στην αντιμετώπιση των facts of life, τα οποία συνθέτουν την παραβολή...

Ούτε καν εγώ δεν μπόρεσα αυτή την φορά να αποποιηθώ τη σκέψη της μουσικής τεχνικής της εναλλαγής... όπου εναλλάσσονται με ακρίβεια το φως και το σκοτάδι, το φόρτε και το πιάνο κι όποιες άλλες αντιθέσεις μπορεί να σκεφτεί κανείς· δεν παίρνει λοιπόν εδώ η πεισιθάνατη ζωή τον λόγο, αλλά ο θάνατος που ποθεί να ζήσει, κι αυτό ακριβώς αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα το απρεπές, το ασύλληπτο που συνταράσσει την κοινωνική συνοχή...

(από ένα γράμμα του Τέοντορ Αντόρνο προς τον Τόμας Μαν, 18 Ιανουαρίου 1954)