Σοστακόβιτς και Στάλιν

Τι κρυβόταν πίσω από την εύθραυστη φιγούρα του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς (1906-1975); Ο δημιουργός μίας από τις συγκλονιστικότερες μουσικές του εικοστού αιώνα; Ο συνθέτης των ζοφερών μελωδιών με τις οποίες ανατράφηκαν γενιές Σοβιετικών; Ο "αντιλαϊκός μουσικός", σύμφωνα με τις καταγγελίες του σταλινικού καθεστώτος; Όποια εκδοχή κι αν υιοθετήσει κανείς γι αυτόν τον καλλιτέχνη-αίνιγμα, το σίγουρο είναι ότι ο Σοστακόβιτς κατάφερε να επιβιώσει μέσα στη δίνη των γεγονότων μιας ταραγμένης εποχής. Και αυτό επειδή η εκστρατεία εναντίον του ξεκινούσε από ψηλά, από τον ίδιο τον ανώτατο ηγέτη της πατρίδας του και τσάρο της κομμουνιστικής Ρωσίας, τον Ιωσήφ Στάλιν. Ο Σόλομον Βολκόφ, ο οποίος είχε την τύχη να συνεργαστεί με τον Σοστακόβιτς για τη συγγραφή της βιογραφίας του, δίνει σ αυτή την αποκαλυπτική μελέτη την πληρέστερη μέχρι σήμερα αφήγηση των διώξεων που υπέστη ο κορυφαίος Ρώσος συνθέτης από τον Στάλιν. Πρόκειται στην ουσία για το πρώτο ανάλογο βιβλίο τέτοιας έκτασης που κυκλοφορεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Βολκόφ επικεντρώνεται σε δύο γεγονότα: την αποκήρυξη από τον Στάλιν, το 1936, της μεγάλης του όπερας "Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ" και την απαγόρευση το 1948 με απόφαση του Κόμματος των έργων του, μαζί με έργα άλλων κορυφαίων Σοβιετικών συνθετών. Ο συγγραφέας επεξεργάζεται την εικόνα του συνθέτη ως συνεχιστή, μετά τον Πούσκιν και τον Μουσόργκσκι, της ρωσικής παράδοσης του φιουροντίβι ή Τρελού του Θεού. Του καλλιτέχνη που, στο όνομα του καταπιεσμένου λαού, ορθώνει το ανάστημά του στον Τσάρο. Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έργο, που ρίχνει φως στις σχέσεις του Στάλιν με τη ρωσική ιντελιγκέντσια εκείνης της εποχής, ένας χώρος που ακόμα και τώρα δεν έχει ερευνηθεί πλήρως.