Ο πατροκατάρατος και άλλα αφηγήματα

Ο παρών τόµος περιέχει τα, απολαυστικά στην ανάγνωση, έντεκα πεζά αφηγήµατα του κερκυραίου δηµοσιογράφου και λογοτέχνη του 19ου αιώνα, Μαρίνου Παπαδόπουλου Βρετού, που η φιλολογική έρευνα έφερε στο φως: το απόκρυφο ηµιτελές µυθιστόρηµα "Ο πατροκατάρατος" (1845), το αποσπασµατικό επιστολικό µυθιστόρηµα "Μυθιστοριογράφος τις" (1848), και τα διηγήµατα ή εκτενέστερα αφηγήµατα "Ο Αρειάδης" (1848), "Ο κόσµος" (1848), "Ο εξωµότης" (1848), "Η υπνοβάτις. Επεισόδιον της εν Αθήναις διαµονής του Βύρωνος" (1849), "Το πρότυπον ο Σιλβέστρης" (1852), "Δύο τύποι περιηγητών εν Ελλάδι" (1867), "Αι αναµνήσεις µου" (1865/1868), "Ο Μαµµελούκος. Έρως προς κανάριον" (1870) και "Ελισάβετ ή Βίος Ελληνίδος" (1871). Δηµοσιευµένα στην εποχή τους σε εφηµερίδες και περιοδικά, τα αφηγήµατα του Βρετού αποδεικνύουν ότι η νεοελληνική, πρωτότυπη λογοτεχνική παραγωγή των µέσων του 19ου αιώνα είναι αρκετά πλουσιότερη από ό,τι νοµίζεται, ενώ επιβεβαιώνουν απόψεις της νεότερης έρευνας σχετικά µε την αυξηµένη πραγµατογνωσία των πεζογράφων αυτής της εποχής σε ό,τι αφορά τη σύγχρονή τους πραγµατικότητα. Με το πρώτο από αυτά ("Ο πατροκατάρατος", 1845), η νεοελληνική πεζογραφία δείχνει να συντονίζεται, σχεδόν ακαριαία, µε διάσηµες, τότε, τάσεις στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία (επιφυλλιδικό, λαϊκό και απόκρυφο µυθιστόρηµα: "Μυστήρια πόλεων"), ενώ πολύ νωρίς επίσης θέτουν το ζήτηµα των σχέσεων και οσµώσεων δηµοσιογραφίας και λογοτεχνίας, και βεβαίως µας δίνουν τη δυνατότητα να κατανοήσουµε καθαρότερα άλλα, γνωστά από παλιά, πεζογραφικά έργα της ίδιας περιόδου. Η πρώτη αυτή συγκεντρωτική έκδοσή τους αποτελεί συµβολή στην έρευνα σχετικά µε την προϊστορία της ηθογραφίας. Ο τόµος συµπληρώνεται από εκτενή εισαγωγή σχετικά µε τον βίο και το λογοτεχνικό έργο του συγγραφέα καθώς και από αναλυτικό γλωσσάρι, που συνέταξε ο επιµελητής της έκδοσης, ερευνητής φιλόλογος Λάµπρος Βαρελάς.