V. Γλώσσα-Σώμα

Στόχος του τόμου αυτού είναι να φωτιστούν διαμέσου της ανθρωπολογικής προσέγγισης δύο σημαντικές πλευρές της εξέλιξης του ανθρώπου: η κατάκτηση της γλώσσας και η διαμόρφωση του σώματος. Το θέμα αυτό αναπτύσσεται σε συνάρτηση με δύο θεωρητικά ζητήματα: 1) τη σχέση μεταξύ οικουμενικοτήτων και σχετικισμού, 2) τη διαλεκτική του ανθρώπου ως δομούμενου και δομούντος υποκειμένου, θέμα που αφορά τη θεωρία της πρακτικής.

Το παραπάνω εγχείρημα οδηγεί σε αναθεωρήσεις της τρέχουσας ιδεολογίας, η οποία κατανοεί τον άνθρωπο μέσα από τη μια αγεφύρωτη αντίφαση. Από τη μια πλευρά, θεωρεί ότι η ζωή του προσδιορίζεται από τα γονίδια, αποτελώντας προϊόν της βιολογικής εξέλιξης. Από την άλλη, αποδίδει το γεγονός ότι έγινε πολιτισμένος στη νίκη του πνεύματος πάνω στα ζωώδη ένστικτα και στο σώμα. Βγάζει το πνεύμα έξω από το σώμα, άρα έξω και από την εξέλιξη. Ακόμα και όταν προσπαθεί να συνδέσει το «άυλο» πνεύμα με τα γονίδια, δεν μπορεί να ξεπεράσει το βαθύ διαχωρισμό ανάμεσα στο πνεύμα και το σώμα, που χαρακτηρίζει το Δυτικό πολιτισμό. Αγνοεί τον αποφασιστικό ρόλο που διαδραμάτισε η εξέλιξη της γλώσσας και του σώματος στην ανάπτυξη της σκέψης.

Η διχοτομία πνεύμα/σώμα δεν είναι απλώς μία προκατάληψη ή άγνοια. Αποτελεί έναν τρόπο ελέγχου του ατόμου. Με την αναθεώρηση αυτής της αντίληψης όσον αφορά το σώμα, που επιχειρείται στο βιβλίο, θίγονται στοιχεία των άλλων επιστημών και εισάγεται στην εξέτασή του η πολιτική διάσταση.