Τέχνη και πολιτισμός

Ο Clement Greenberg υπήρξε, χωρίς υπερβολή, ο σημαντικότερος αμερικανός τεχνοκριτικός της εποχής μας. Είναι εκείνος που όχι μόνο "ανακάλυψε" καλλιτέχνες όπως ο Jackson Pollock αλλά και συγκρότησε μια ολοκληρωμένη καλλιτεχνική θεωρία, ικανή να στηρίξει την ανάδυση της αμερικανικής μεταπολεμικής καλλιτεχνικής σκηνής -με αιχμή του δόρατος τον "αφηρημένο εξπρεσιονισμό". Με τα κείμενα που δημοσίευσε σε περιοδικά όπως τα "Partisan Review", "The Nation", "Commentary", "Arts", "ARTnews" The New Leader και Artforum, ο Greenberg δημιούργησε ένα πρότυπο φορμαλιστικής τεχνοκριτικής που επηρέασε σε πολύ μεγάλο βαθμό τον περί τέχνης λόγο τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Στο παρόν ανθολόγιο δημοσιεύονται τα σημαντικότερα από αυτά τα κείμενα, επιλεγμένα από τον ίδιο τον συγγραφέα τους. Εδώ ο Greenberg προχωρεί στην κριτική αποτίμηση του έργου καλλιτεχνών όπως ο Monet, ο Cezanne, ο Picasso, ο Mattisse, ο Kandinsky, ο Klee, ο Pollock, ο De Kooning αλλά και ορισμένων λογοτεχνών όπως ο T.S. Eliot ή ο Bertolt Brecht. Την ίδια στιγμή, σκιαγραφεί γενεαλογία της Δυτικής τέχνης, από την Αναγέννηση έως τον μεταπόλεμο, ερμηνεύοντας και αναλύοντας, με τους δικούς του όρους, την έννοια της προοπτικής, το οπτικό και το απτικό, την αφαίρεση, το κολάζ. Ο λόγος του Greenberg απηχεί επίσης τις συνθήκες υπό τις οποίες ένας τεχνοκρατικός που αναδύεται μέσα από τους κόλπους της μεσοπολεμικής αμερικανικής αριστεράς μετατρέπεται την περίοδο του ψυχρού πολέμου σε θιασώτη του μακαρθισμού. Τα κείμενα του Greenberg αποτελούν λοιπόν τεκμήρια κατανόησης των μεταπολεμικών καλλιτεχνικών και ιστορικών εξελίξεων και, φυσικά, πρότυπα ενός υψηλού επιπέδου φορμαλιστικού τεχνοκρατικού λόγου που συνεχίζει να αποτελεί και στις μέρες μας θεμελιώδες σημείο αναφοράς.