Στον αστερισμό του Μαρξ

Απείρα είναι τα βιβλία που έχουν γραφτεί για τον Μαρξ, τη θεωρία του ιστορικού υλισμού και τον Μαρξισμό. Ελάχιστα εντούτοις είναι εκείνα που αφορούν τη σχέση της μαρξιστικής θεωρίας με το πεδίο των διεθνών σχέσεων. Είναι εκ πρώτης όψεως λογικό αφού οι διεθνείς σχέσεις και οι ανταγωνισμοί των εθνών δεν απασχολούν τον Μαρξ παρά ευκαιριακά και δεν βρίσκουν τη θέση τους στον πυρήνα της θεωρίας του. Μια κοσμοθεωρία εν τούτοις που ενώ φιλοδοξεί να εξηγήσει το ιστορικό γίγνεσθαι υποβαθμίζει τους εθνικούς ανταγωνισμούς, πάσχει από μια εγγενή αντίφαση που διαβρέχει ολόκληρο τον ιστό της θεωρίας. Οι αντιφάσεις του Μαρξ στον τομέα αυτόν είναι ολοφάνερες και όλα τα αδύνατα σημεία της κοσμοθεωρίας του βρίσκονται στο πεδίο των διεθνών σχέσεων με πρώτο και σημαντικότερο τον υποβαθμισμένο ρόλο που επιφυλάσσει στο έθνος-κράτος στην διαμόρφωση του ιστορικού γίγνεσθαι. Την ίδια στιγμή διαπιστώνουμε ότι η θεωρία παρά τις αστοχίες της, προκάλεσε τη ριζική αναδιάταξη του διεθνούς πεδίου όχι μόνο στον εικοστό αιώνα όπου κυριαρχούσε ο Μαρξισμός αλλά και σήμερα που η κατάρρευση της Σοβιετικής Αυτοκρατορίας επέτρεψε την επιτάχυνση της παγκοσμιοποίησης και την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού. Οι διαπιστώσεις αυτές λειτούργησαν ως πρόκληση. Ήταν η σπίθα που προκάλεσε την ανάφλεξη, θέλησα να ξαναδιαβάσω τον Μαρξ για να δω από κοντά τη σχέση ανάμεσα στη θεωρία του και τις Διεθνείς σχέσεις.