Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς

Σαράντα χρόνια μετά το θάνατό του, ο Kipling (1865-1936) εξακολουθεί να είναι ένας διάσημος άνδρας, αλλά επίσης και ένας απόκρυφος άνθρωπος. Η κριτική δεν προφέρει το όνομά του με τον ευλαβικό εκείνο τόνο που επιφυλάσσει στον Joyce ή στον Henry James. Σε τι οφείλεται ο συγκαταβατικός αυτός τόνος, αυτή η σχεδόν παραγνώριση; Το γεγονός αυτό, που δεν έπαψε ποτέ να με εκπλήσσει, μπορεί να εξηγηθεί ως εξής: κατά σύμπτωση, ο Kipling έγραψε για παιδιά, και όποιος γράφει για παιδιά υπόκειται στον κίνδυνο το περιστατικό αυτό να παραφθείρει την εικόνα του. Ας σκεφτούμε την περίπτωση του Stevenson, ενός από τους δασκάλους του. [...] Σε πολλά από τα διηγήματά του προσέγγισε το υπερφυσικό που αποκαλύπτεται πάντα βαθμιαία, σε αντίθεση με τα διηγήματα του Poe. Στο "Σπίτι των επιθυμιών" μια γυναίκα διηγείται σε μια άλλη γυναίκα μια μαγική και λυπητερή ιστορία· είναι κι δυο τους τόσο ταπεινές, ώστε δεν μπορούν να εκπλαγούν. Αποδέχονται το απίστευτο με την ίδια μοιρολατρική στάση με την οποία αποδέχονται τα καθημερινά συμβάντα. Ο Kipling, γεννημένος στη Βομβάη, έμαθε τη γλώσσα hindi πριν από τα αγγλικά· ένας Σιχ μου είπε ότι, διαβάζοντας το "Πόλεμος των Σαχίμπ", αισθάνθηκε πως ο συγγραφέας είχε σκεφτεί κάθε φράση στην τοπική διάλεκτο κι ύστερα την είχε μεταφράσει στα αγγλικά. Ο πυρετός και η παρουσία του οπίου συντελούν ώστε το υπερφυσικό να γίνεται πιο αληθοφανές. Πάνω στο "Παναγία των χαρακωμάτων" πέφτει βαριά η σκιά του 5ου άσματος της "Κόλασης". "Το Μάτι του Αλλάχ" δεν είναι ένα διήγημα φαντασίας, αλλά μια αφήγηση πιθανών συμβάντων. Από τα διηγήματα που έχω διαλέξει για τον τόμο αυτό, εκείνο που με συγκινεί περισσότερο είναι ίσως "Ο κηπουρός". Μία από τις ιδιαιτερότητές του είναι ότι σ αυτό συμβαίνει ένα θαύμα· η ηρωίδα το αγνοεί, αλλά ο αναγνώστης το ξέρει. Όλες οι περιστάσεις είναι ρεαλιστικές, αλλά η ιστορία που αναφέρεται στο διήγημα δεν είναι. Καθένα από τα σύντομα διηγήματά του έχει τον πλούτο και την πυκνότητα ενός μεγάλου μυθιστορήματος. [...] Η φαντασία του, η λεπτή τεχνική του, η κατανόησή του, η φραστική οικονομία και η ετοιμότητά του είναι εξίσου θαυμαστές. Jorge Luis Borges Στην παραπάνω επιλογή του Μπόρχες προστέθηκε στην παρούσα έκδοση και η θαυμάσια νουβέλα "Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς", που γυρίστηκε και σε ταινία από τον John Huston το 1975. Η έκδοση συνοδεύεται από την εισαγωγή του Jorge Luis Borges από την οποία προέρχεται και το παραπάνω απόσπασμα, και από εργοβιογραφία του Rudyard Kipling.