Τα δεικνύμενα

ΠΑΝΑΓΟΥΛΗΣ

«Cours, camarade, le vieux monde est derriere toi!»
«Τρέξε, σύντροφε, ο παλιός κόσμος είναι πίσω σου!»

Μαζί. Πάντα μαζί. Απιθωμένα βουνά τα σφάγια στα πόδια σου. Ενώ ήσουν πρώτης τάξεως αγωνιστής,
δυστυχώς, τα σύνορα κλείσαν.

Αλέξανδρε... βολεύτηκα στην ξενιτιά. Τι νόμισες! Η Μεσόγειος; Με τίποτα. Ο Μπαχ; Ο Μπετόβεν; Όντως. Είναι χώρες για βόλεμα. Εκεί στα ξένα δεν τεμπελιάζω. Εκεί στα ξένα μιμούμαι την ντροπαλή καρδιά των ζώων. Η καημένη παγίδα! Τα καημένα θηλαστικά! Υπομονή. Μία ευκαιρία να εμφανιστεί, αμέσως υπομειδιά το
πηγουνάκι των φρουρών γιατί καίει πλέον η εποχή. Να δώσουν οι Θεοί, να εμφανιστεί αρπαχτή, ώστε ν'
απολαύσουμε παρήγορο καφέ της προκοπής. Καφέ της ντροπής.

Αλέξανδρε. Μη λυπάσαι. Οι υπουργοί φταίνε. Σ' αυτούς να ρίξουμε ευθύνες. Στην αρχή θα πούμε: Γλάροι
σηκώνονται να πετάξουν. Να ρωτήσουν φάρους εάν έχουν διαβάσει νέα γραμματειακά είδη. Ο ωκεανός,
ο μαύρος, ο απέραντος, θυμάται πόσο τον παίνεψαν υμνωδοί ομοούσιοι του Αρτύρ.

Αλέξανδρε!
Μας προσέχει ο Ήλιος.
Παράλληλα ψιθυρίζω.
Η όρεξη να μας ακούσεις ζει;

Το βιβλίο "Τα δεικνύμενα" είναι συμπληρωματικό στον "Κηφήνα", υπό την έννοια ότι και αυτό με τη σειρά του έρχεται αντιμέτωπο με τη διαδικασία κατανόησης της ανθρωπότητας, παλεύοντας να κατανοήσει τις βασικές αρχές και τους νόμους της τέχνης. Αλλά στα "Δεικνύμενα", η οντολογική διαδικασία παρουσιάζεται αντίστροφα. Εδώ, το μονοπάτι προς τη νόηση είναι μια ποιητική λειτουργία, ανάλογη των εθνογραφικών μεθόδων της συμμετοχικής παρατήρησης. Τα ποιήματα είναι πιο εκτεταμένα και στα επίπεδά τους εγκιβωτίζονται πολύπλοκες κοινωνικές και θεωρητικές διαδικασίες. Αντίθετα με το λυρικό υποκείμενο στον "Κηφήνα", το οποίο αποδομεί την ανθρωπότητα, το λυρικό υποκείμενο των "Δεικνύμενων" προσπαθεί να ενσωματώσει τον εαυτό του στην κοινωνία, να την αναλύσει, και να εξάγει συμπεράσματα με βάση αυτό που αναγνωρίζει ως βάση και πυρήνα της πιθανότητας ο άνθρωπος να κατανοήσει τον εαυτό του και το περιβάλλον του, και διά μέσου αυτών την τέχνη του. Όπως ο ποιητής γράφει στον Πρόλογο - "Το θαύμα της ζωής δεν είναι λιγότερο ή περισσότερο εκθαμβωτικό από οποιοδήποτε άλλο θαύμα.
«Τα "Δεικνύμενα" γράφτηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχοντας ως βασικό στόχο να κατανοήσω: Τι είναι αυτό που γνωρίζουμε (οντολογία), πώς γνωρίζουμε όσα γνωρίζουμε (επιστημολογία) και ποια η φύση θέση της σημερινής ποιητικής σκέψης, χωρίς ασφαλώς να ξεχνώ ότι κανείς δεν μπορεί να συγκρατήσει την αναπνοή παραπάνω από το επιτρεπτό ανθρώπινο όριο (οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα).