Το αβέβαιο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Τουρκία

Στο βιβλίο αυτό ο Πάνος Καζάκος εξετάζει ζητήματα που η δημόσια συζήτηση μάλλον φωτίζει ανεπαρκώς: - Πώς θα εξελιχθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τις τρέχουσες διευρύνσεις; - Θα αποκτήσει σταθερά σύνορα ή θα επεκτείνεται αδιάκοπα, πράγμα που αναπόφευκτα θα τη μετέτρεπε σε ένα διεθνή οργανισμό χωρίς ιδιαίτερη ταυτότητα; - Πώς ερμηνεύονται οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις για μεταρρυθμίσεις και μια νέα «συνταγματική Συμφωνία»; - Τι υποδείχνει η ιστορική τροχιά για το μέλλον; - Ποιές δυνάμεις επηρεάζουν τη δυναμική της ευρωπαϊκής οργάνωσης; Ο συγγραφέας, μολονότι αναγνωρίζει ότι οι αλλαγές που βιώνουμε σήμερα στην Ευρώπη και στον κόσμο είναι πολύπλοκες και βαρύνονται με αβεβαιότητες, δεν αποφεύγει να διατυπώσει συγκεκριμένη πρόβλεψη για το μέλλον της ευρωπαϊκής οργάνωσης.Υποστηρίζει ότι η Ευρώπη θα ολοκληρώνεται ακολουθώντας σε γενικές γραμμές την ιστορική της διαδρομή και επιφέροντας τις αναγκαίες εσωτερικές αλλαγές χωρίς την Τουρκία, το Μαγκρέμπ ή την Ουκρανία και παρά τους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Η ιστορική ταυτότητα, οι κοινές απειλές, η ρουτίνα της συνεργασίας, η αλληλεξάρτηση, οι πολιτικές δομές κ.ά. ωθούν προς "στενότερη ένωση". "Όσοι επιμένουν", γράφει επίσης, "ότι η ΕΕ πρέπει να διευρύνεται αδιαλείπτως, δεν παίρνουν στα σοβαρά ούτε τις ανάγκες των λαών τους, ούτε (σε άλλη διατύπωση) την ιδέα της ευρωπαϊκής ταυτότητας ή του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Δε δέχονται ότι η Ευρώπη είναι μια ομάδα λαών που μέσα από αιώνες προσανατολίσθηκε σε κοινές αξίες". Ο συγγρααφέας υποστηρίζει ότι τυχόν ένταξη της Τουρκίας, θα λειτουργούσε ως καταλύτης για τον μετασχηματισμό της ΕΕ σε ένα χαλαρό διεθνή οργανισμό διηπειρωτικών διαστάσεων. Αυτή η "υπερεπέκταση" θα είχε κάποια πλεονεκτήματα, αλλά θα διάβρωνε οριστικά το ευρωπαϊκό "εμείς", ενώ θα ήταν ασύμβατη με την προοπτική της "στενότερης ένωσης" και οπωσδήποτε με τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για μια "συνταγματική Συνθήκη".