Μεταμόρφωση του αστού

Δεν υπάρχει πια αστός. Αυτό είναι πασίγνωστο. Και κανένας σήμερα δεν θα δεχόταν να τον χαρακτηρίσουν αστό. Πώς γίνεται, τότε, και ο αστός είναι μονίμως στόχος αμφισβήτησης και χλευασμού σε μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και κινηματογραφικές ταινίες; Μπορούμε, πάντως, να δεχθούμε ότι υπήρξε η αστική τάξη. Αλλά πώς αναγνωρίζεται; Επειδή αποτελείται από αστούς; Μα πώς αναγνωρίζουμε τον αστό; Η αστική τάξη, λέει ο Ελλύλ, έχει δυο χαρακτηριστικά: την ιδεολογία της ευτυχίας, την οποία αυτή κατασκεύασε, και την ικανότητα ν’ αφομοιώνει τα πάντα, ν απορροφά ό,τι της είναι πιο αντίθετο, πιο εχθρικό, και να το χρησιμοποιεί και να πορίζεται απ αυτό όφελος (η προσοικείωση). Ο αστός έχει εξαφανιστεί. Αλλά η επιρροή του; Μήπως έχουμε μεταβεί σε μια μετα-αστική κοινωνία; Φαίνεται πως όχι. Απεναντίας, η κοινωνία μας είναι εξ ολοκλήρου αστική. Οι μορφές σκέψης και συμπεριφοράς φανερώνουν πράγματι πως μας έχει κερδίσει όλους η ιδεολογία της ευτυχίας και πως οι μηχανισμοί της κοινωνίας είναι κυρίως μέσα αφομοίωσης, προσοικείωσης. Ο αστός σήμερα είναι ο τεχνοκράτης, συντηρητικός ή κληρονόμος του 1968, αφοσιωμένος στη λατρεία του μηδενός και στην εξύμνηση της κοινωνίας του θεάματος.